door de postkoets voor het vervoe ren van reizigers en goederen bestemd voor de VOC-schepen. Den Helder kende zelfs een voer- mansgilde. Verder was er een postrit, door een postiljon te paard, van Amsterdam naar Den Helder. De brievenpost voor de schepen die voor anker lagen werd verzorgd door de postmeesters vanuit het posthuis aan de Helderse dijk; aan de gevel hing een uithangbord met de afbeelding van een postpaard. Het altijd armlastige weeshuis had de rechten op het rijden van bal- lastzand en drinkwater naar de schepen. Dagelijks reden de oudste kinderen duinzand per kar naar vrachtschuiten, bestemd voor koop vaarders om ingenomen te worden als ballast. De verkoop van vaten met drinkwater uit de duinputten aan de dorpsbewoners en aan de voor anker liggende schepen gaf dagelijks gemiddeld dertien wezen werk. Hun opbrengsten maakten voor zo'n eenderde deel uit van de inkomsten van het weeshuis. Na de ingebruikneming van het Nieu- wediep in 1782 beheerden de wezen twee drinkwaterplaatsen aan de haven. Koopman Le Maire De Amsterdamse koopman Isaac Le Maire maakte sinds 1599 deel uit van een winstgevende compag nie die voer op de kusten van de Indische Archipel. Later maakte hij vanaf de oprichting in 1602 als voornaamste aandeelhouder en als bewindhebber van de VOC deel uit van de Kamer van Amsterdam. In 1599 kocht Le Maire gronden van de graven van Egmond onder andere het gebied dat wij nu ken nen als de Donkere Duinen, Nieuw Den Helder en de Schooten. Hij zag hierin een gunstig beleggings object om gelden die met de over zeese handel verdiend waren ren dabel te maken. De gronden bleven tot het jaar 1789, dus bijna twee honderd jaar lang, in overeenstem ming met zijn testamentaire wens, in beheer van zijn nakomelingen de Erven Le Maire. Daarna werd het gehele gebied door verkoop eigendom van het rijk. Zijn zoon Jacques Le Maire leidde met Wil lem Cornelisz. Schouten de expedi tie om een nieuwe doorvaart naar de Aziatische landen te zoeken via Zuid-Amerika. Zij vonden begin 1616 ten zuiden van Vuurland een voordien onbekende straat en kaap, die zij Straat Le Maire en Kaap Hoorn noemden. Naar beide expe ditieleiders zijn straten in de wijk Oud Den Helder vernoemd. Galgen op Huisduinen De gedragsregels voor de opvaren den van VOC-schepen stonden nauwkeurig omschreven. Het bera men of uitvoeren van muiterij behoorde tot de zware vergrijpen. In 1763 begon een van de meest beschreven muiterijen, op het VOC- schip de Nijenburg. Eerst was er de onvrede door de geron selde aanwerving in Hoorn van een aantal buitenlandse matrozen en soldaten die zich bedrogen voel den. Gevolgd door mishandelingen en door gebrek aan respect voor andersgelovigen aan boord van het schip. Nog geen maand na het ver trek uit het Marsdiep brak op 14 juni 1763 muiterij uit. Bij de actie kwam de onderstuurman om het leven. De muiters zetten daarna koers richting een haven in Brazi lië; zij dachten daar niet aan Nederland te worden uitgeleverd. 11

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Levend Verleden - Den Helder | 2002 | | pagina 11