genveld'. Dit recht is gebleven tot
1810, toe bij Keizerlijk Decreet van
Napoleon de landelijke indeling in
gemeenten is ontstaan en de recht
spraak is gecentraliseerd.
Een opmerkelijke berechting vond
plaats in het voorjaar van 1764. Niet
op de gebruikelijke plek aan het
'Galgenveld', maar op een deel van
het strand zuidelijk van Kijkduin.
Het betrof veroordeelden van de
muiterij op het Oost-Indisch Com
pagnieschip Nijenburg. De muiters
werden in drie partijen, onder pre
sidium van Luitenant-Admiraal
Cornelis Schrijver, op de rede ge
vonnist, gegeseld, onthoofd, gerad
braakt en gehangen al naar gelang
hun aandeel in de muiterij. De li
chamen van de opgehangenen en
andere geëxecuteerden werden ten
toongesteld als een afschrikwek
kend voorbeeld voor de bemannin
gen van in- en uitgaande schepen
die door 't Landsdiep voeren. Hoe
lang de galgen met de lijken daar
hebben gestaan, is niet bekend. In
ieder geval zeker niet zo lang als
men zich dat had bedacht. Er was
namelijk strijd tussen de Hoge Zee
krijgsraad en Gecommitteerden Ra
den, omdat vissers en bewoners
van de dorpen niet meer durfden
passeren en aan de zeeweringen
wilden werken.
Na de omwenteling van 1795 veran
derde ook in Huisduinen en Den
Helder de bestuursinrichting. Op n
februari 1795 werd een vergadering
gehouden door 'de Provisionele Re-
presenten voor de Burgerij e van
den lande van Huisduinen en Den
Helder', met als doel een regering
voor bovengenoemde lande voor de
tijd van twee maanden te verkiezen.
Kiesbaar werden gesteld de baljuw,
zijn secretaris en 2 x n schepenen.
In 1798 werden alle gemeentelijke
bestuursinstellingen door het Ad
ministratief Bestuur vernietigd.
In 1802 werd een nieuw reglement
voor de Gemeente uitgevaardigd.
In dit reglement lezen wij o.a. dat:
het dorpsbestuur uit 5 leden zal be
staan, alle mannen van 25 jaar
stemgerechtigd zijn, de dorpsbe
stuurders geen jaarwedde genieten,
elkander niet tot in de derde graad
van bloedverwantschap mogen be
staan en het huis der gemeente is
gevestigd in Huisduinen of in zoda
nig lokaal te Den Helder als ge
schikt wordt geoordeeld. In 1806
werd het Koninkrijk Holland onder
Lodewijk Napoleon ingesteld. Vol
gens het 'nieuwe' reglement van
1805 was het huis der gemeente in
Den Helder gevestigd(in de Smid-
straatjen bestond het bestuur uit 7
leden, alsmede een schout. In 1829
stelde de toenmalige Commissaris
des Konings voor om het dorp
Huisduinen te laten 'vervallen' en
de bewoners naar Den Helder over
te brengen. Alleen omdat de bewo
ners daar niets voor voelden is het
dorp blijven bestaan en zo is Huis
duinen er nog altijd.
Tenslotte nog iets over het wapen
van de gemeente. Het wapen van
Huisduinen, daarna van Huisdui
nen en Den Helder, later van Den
Helder en Huisduinen en tenslotte
van Den Helder, wordt als volgt be
schreven: 'Zijnde van Keel (rood)
beladen met drie Kepers en gedekt
met een kroon, alles van goud'. Of
schoon niet bekend is wanneer dit
wapen aan Huisduinen werd ver
leend, moet dat wel van het ge
slacht Egmond afkomstig zal zijn.
Immers, het vertoont het Egmon-
der wapenmotief en kleuren; de
kroon is een gravenkroon en herin
nert aan de verheffing van Jan de
Oude (manke Jan) van Egmond tot
Rijksgraaf in 1486.
Bronnen:
-De bestuurlijke historie van Den
Helder tot en met de Franse tijd
door A.P. Vlam, West-Friesland
Oud en Nieuw, 3<oe bundel 1963,
blz. 82 e.v.
-Beknopte geschiedenis van Huis
duinen en Den Helder door A.
Korff, 1958.
Rob Koningstein
20