'maaibeheer' langs de dijken en ber
men hebben er toe bijgedragen dat
de flora een flinke knauw heeft ge
kregen. Het is zo jammer dat de
mensen denken dat alles in de na
tuur keurig netjes moet zijn, want
daar zijn een aantal plantensoorten
gewoon door vermoord. Gelukkig is
de gemeente Den Helder zich daar
zo langzamerhand ook van bewust
en doet men nu veel meer aan na
tuurbeheer.'
'De flora van de Grafelijkheidsdui
nen bij Huisduinen, een vegetatie
waardering', was vijfjaar daarvoor
verschenen. In dit rapport stelde hij
vast dat hier sprake was van een grote
verscheidenheid aan - zeldzame en
minder zeldzame - planten. Daarop
baseerde hij zijn conclusie dat dit
duingebied bij Huisduinen de verge
lijking met het beroemde duingebied
'De Verbrande Pan' bij Bergen, waar
over hij ook al had geschreven, glans
rijk kon doorstaan.
Schendelaar schreef niet alleen over
de natuur, maar maakte er ook foto's
van. Hij was de eerste in Nederland
die bladmossen en levermossen foto
grafeerde. Dat deed hij met een ge
kregen toestel. Het had een dubbele,
geslepen lens. Door te experimente
ren ontdekte hij dat het mogelijk was
om, na verwijdering van de voorlens,
met alleen de achterlens te fotografe
ren en dat op dubbele grootte! Die fo
to's werden zo scherp, dat ze ook nog
eens konden worden uitvergroot. Ze
werden gepubliceerd in 'Focus', tijd
schrift voor fotografie, en elders.
Ook de gemeente profiteerde van zijn
grote kennis van de lokale flora. Toen
Ir. S. Laman Trip, destijds directeur
Openbare Werken, op zeker moment
zonder enig overleg een weg had ge
projecteerd in de Tuintjes te Huis
duinen, dwars door een natuurge
biedje met o.a. zeldzame rietorchi
deeën, en daar alvast grond had laten
storten, wist de gealarmeerde Schen
delaar daar bijtijds een stokje voor te
steken!
Van 1975 -1985 was hij initiatiefne
mer en voorzitter van de 'Werkgroep
Atlas Natuurgebieden der gemeente
Den Helder', lid van het hoofdbe
stuur van de N.J.N. en leider van tal
van kampen, weekends en conferen
ties van deze vereniging.
Schendelaar is zeer geïnteresseerd in
geschiedenis, genealogie en archeolo
gie. Ook op deze terreinen heeft hij
ruim gepubliceerd. Vermeldens
waard is het boekje 'Hoekelum, dat
alde goet'. Daarin beschrijft hij dit
landgoed, in 1946 in gebruik geno
men als Luthers buitencentrum. Een
ontwerp-kwartierstaat van het ge
slacht Hoekelum, jagermeesters van
dit goed en bewoners van het gelijk
namige kasteel, lag in het verlengde
hiervan.
In januari 1982 werd het echtpaar
Schendelaar slachtoffer van een ern
stig verkeersongeluk. Op de kruising
van Jan Verfailleweg met Marsdiep
straat, waar nu de rotonde ligt, wer
den hij en zijn vrouw op de fiets en
geheel buiten hun schuld, gegrepen
door een voortrazende automobilist.
De man verzuimde voorrang te verle
nen en de gevolgen waren rampzalig.
Schendelaar's echtgenote overleed ter
plekke, zelf raakte hij zwaar gewond.
Pas na een moeizaam en langdurig
revalidatie-proces slaagde hij erin de
draad van zijn leven weer op te pak
ken.
Ten tijde van het ongeluk was Schen
delaar al gepensioneerd. In 1981 was
hem eervol ontslag verleend, onder
dankzegging voor de belangrijke
diensten aan Den Helder bewezen. Al
tien jaar eerder was hij koninklijk on
derscheiden: bij K.B. van 19 april 1971
was hij benoemd tot 'Ridder in de
Orde van Oranje-Nassau'.
Op 30 september 1983 is hij her
trouwd met Henderika Geertruida
Pol. Het echtpaar Schendelaar be
woont thans een appartement in De
Schooten, met uitzicht op de vroegere
terp, één der 'schatkamers' van Den
Helder!
Vanzelfsprekend heeft Schendelaar
ook het een en ander gepubliceerd in
dit blad. Momenteel verdiept hij zich
in ouderdom en ontwikkeling van het
Marsdiep. Hij erkent uiteraard dat er
sprake is van een 'convexe kustboog',
maar is het oneens met de opvattin
gen van H. Schoorl over het ontstaan
en de gevolgen daarvan. Dat had, als
laatstgenoemde nog in leven was ge
weest, een interessante polemiek
kunnen worden!
Will C. Thijssen
Noten
1 'uomo universale', i.e. de 'veelzijdige
mens', het ideaal van de Renaissan
ce.
2 'Kwartaalblad van het Centraal
Bureau voor Genealogie', september
2000, blz. 89.
3 'Helderse Courant' d.d. 30 septem
ber 2000, Stad Streek 3.
4 'Westerheem', orgaan van de Archeo
logische Werkgemeenschap Neder
land.
5 R. Schendelaar, 'Den Helder, stad
aan het Marsdiep', blz. 88.