tafel
aan
gaan
juni
de
wor-
mentenzorg gooit nog wat roet in
het eten door de uitbreiding met 19
klokjes na een eerder gedane mon
delinge toezegging nu schriftelijk
af te keuren. Uiteindelijk gaan alle
partijen akkoord met het plan de
bestaande, enigszins valse, klokken
niet te herstemmen en de nieuwe
klokken hier qua stemming en uit-
klinktijd naadloos op aan te laten
sluiten. De Rijksdienst voor de Mo
numentenzorg zal bij de keuring
van de klokken aanwezig zijn. De
(snel)trein komt in beweging. Eijs-
bouts maakt een fraaie aansluiting
op de bestaande klokken. We con
cluderen allemaal dat de kleinste
klokjes (disö en e6) wel erg klein
zijn om nog enige muzikale functie
te hebben, maar eigenlijk alleen
dienst doen om de 4 octaven vol te
maken. De traktuur wordt er een
met gerichte tuimelaars, omdat een
andere verbinding teveel ruimte
zou vragen. Het is nog een hele
klus om in de hoogste gedeeltes
van de beiaard 25 klokken te verbin
den met het klavier zonder dat dra
den elkaar raken en tuimelaars
scheef wegtrekken. Binnen in het
monument werkt een plaatselijke
aannemer, die zijn werkzaamhe
den om commerciële overwegingen
aan de stad schenkt, aan een fraaie
cabine waarin een nieuw en zeer
geruisloos Eijsbouts-klavier wordt
geplaatst. Het bandspeelwerk is
nog in een onberispelijke staat,
vanwege de plaatsing binnen een
verwarmd gebouw en wordt dus
niet vervangen. Het pianoklavier
blijft bij het bandspeelwerk in het
inmiddels voormalige stadhuis
staan. Na noeste arbeid van de
monteurs van de Koninklijke Klok
kengieterij Eijsbouts, wordt het
werk op 6 oktober 1999 opgeleverd
en kan de proefbespeling beginnen.
Onder grote belangstelling van het
beiaardcomité speel ik enkele lied
jes. Verwondering is op de gezich
ten af te lezen als ze merken dat je
nu hard en zacht kunt spelen. Dat
hadden ze in geen 30 jaar gehoord!
Voordeel van het groter aantal klok
ken is overduidelijk: een veel rui
mer repertoire is te spelen en je
kunt nu in verschillende registers
de klokken laten klinken. Dat Van
Bergen zijn profielontwerp nog
niet geheel onder de knie had, is te
zien in de wilde stemmingsgrafiek
(en natuurlijk de zeer diepe stern-
sporen aan de binnenzijde van de
klokken). Veelal ligt de octaafparti-
aal te hoog (soms wel een halve
toon!), dit wreekt zich nu doordat er
kleinere kokjes bij gekomen zijn
die wel een behoorlijk zuivere
grondtoon bezitten. Het spelen in
octaven blijkt achteraf daarom niet
aanbevelenswaardig! Ondanks de
kanttekeningen die bij deze restau
ratie zijn te plaatsen, is het resul
taat zeer bevredigend.
Conclusie
Dankzij de restauratie van het
Zeehelden Monument en de voort
varendheid van de gemeente Den
Helder is een lang gekoesterde
wens van de stadsbeiaardier, Co
Groenewoud, in vervulling gegaan,
nl. het na lange afwezigheid weer
aansluiten van een authentiek stolc-
kenklavier aan de klokken van Van
Bergen. Daarbij is tevens de keuze
gemaakt de klokkenreeks uit te
breiden zodat de muzikale moge
lijkheden sterk vergroot zijn. De
klank is zeer duidelijk verbeterd en
eindelijk is er weer echte muzikale
expressie mogelijk. De Koninklijke
Klokken-gieterij Eijsbouts heeft een
grote prestatie verricht door een
zeer passende reeks klokken op de
bestaande beiaard aan te laten slui
ten, waardoor een nieuw geheel is
ontstaan. Naast de reguliere bespe
lingen van het instrument en de au
tomatische melodieën die ieder half
uur klinken, biedt de locatie op het
Zeeheldenplein alle gelegenheid
speciale evenementen te organise
ren. Het ontbreekt niet aan enthou
siasme van de omwonenden om
hierin te participeren. Ik verwacht
nog veel van deze lichtste vier-oc-
taafs beiaard van de wereld te
horen.
Bob van Wely
47
