6
krant Het Vliegend Blaadje dat hij
ook helpt rondbrengen, zo schrijft
hij in zijn jeugdherinneringen. Net
als zijn oudere broer Jan, verlaat
mijn vader voortijdig de lagere
school. Hij vindt het jammer dat hij
de zesde klas niet heeft gehaald
door het grote verzuim aan lesuren
wegens zijn nevenwerkzaamheden.
Hij ziet er tegenop om naar de werf
te gaan waar hij aangenomen kan
worden als hij slaagt voor een
schriftelijk examentje. Lichtelijk
sarcastisch schrijft Louis later dat
hij tot de uitverkorenen behoorde.
Hij komt, net twaalf jaar oud, op 6
mei 1891 -tegen zijn zin- als zeil
makersleerling op de zeilmakerij
waar ongeveer 40 man werkt, on
der wie zijn 20-jarige broer Jan die
vermoedelijk van zijn ouders een
oogje in het zeil moet houden. De
werktijden zijn lang, in de zomer
maanden van 's-morgens vijf tot
's-avonds zes tegen een loon van
twee dubbeltjes per dag dat ieder
jaar dagelijks met een dubbeltje
wordt verhoogd. Ook de werkom
standigheden zijn slecht op de werf
waar beledigingen en vechtpartijen,
zowel bij jongeren als bij ouderen,
binnen en buiten de werfpoort,
schering en inslag zijn. De wervia-
ner behoort in die tijd tot het ruwe
volk, telt niet mee, wordt afgeblaft
door zijn bazen en verdacht van lui
heid, aldus mijn vader. Straffen
zijn aan de orde van de dag. Als je
door de speurende werfpolitie on
der leiding van een marineofficier
met opzichters ergens op betrapt
werd, al was het maar een licht ver
grijp, dan volgde een boete of
schorsing met inhouding van loon.
Op de werfstamkaart van mijn va
der vind ik o.m. dat hij twee dagen
geschorst wordt wegens ongepaste be
jegening aan den Baas der Zeilma
kers.
Gevoel voor
rechtvaardigheid
Het verzet in
het land tegen
de wantoestan
den met zeer
lage lonen, lan
ge werktijden
van 60 uur en
meer per week,
zonder wedu
wen- en wezen
pensioen en
zonder vakan
tie, dringt ook
door tot de
Rijkswerf.
Louis van Loo,
Het Casino aan
de Kanaalweg ter
hoogte van de
Molenbrug (Mos-
terdbrug) waar tij
dens een protest
vergadering werd
besloten dat er
een vakvereniging
moet komen.
met zijn sterke gevoel voor recht
vaardigheid die op zijn i5e jaar al
vergaderingen bezoekt, raakt onder
de indruk van de protesten die
overal opklinken. Het Tweede Ka
merlid A.P. Staalman, wiens vader
een mensenleeftijd op de werf heeft
gewerkt, spoort de werklieden aan
tot het oprichten van een vakorga
nisatie nadat op eerdere verzoeken
om lotsverbetering niet is gere
ageerd. Tijdens een protestvergade
ring in het theater Casino op de Ka
naalweg wordt besloten dat er een
vakvereniging moet komen.
Onderling Belang, de Vereniging van
Personeel in 's-Rijksdienst te Den
Helder,
wordt op 1 april 1898 in een voor
malige wasserij in de Wilhelmina-
straat opgericht en de net 19 jaar
geworden Louis van Loo, behoort
tot de eerste veertig leden. Als pro
pagandist is hij dikwijls te vinden
in de werkplaatsen om leden te
werven. Het eerste bestuur heeft
veel te verduren, ook van de werk
lieden zelf, maar het actieprogram
ma voor kortere werktijd, hogere lo
nen, minstens vier dagen vakantie
en betere uitkeringen wordt door
gezet, doelstellingen die uiteinde
lijk na veel strijd worden bereikt. In
1913 wordt Louis van Loo secretaris
en op 12 mei 1924 voorzitter van
Onderling Belang (allemaal in zijn
vrije tijd)zijn vakorganisatie waar
in het begrip neutraliteit voorop
staat, zodat iedere werkman van de
Rijkswerf, ongeacht diens politieke
richting of godsdienst, lid kan wor
den. Och ja, wat heet neutraal. Het
is gebeurd dat een van de leden tij
dens een vergadering verontwaar
digd uitroept dat juist de voorzitter
niet neutraal is omdat hij tot de
supporters van de voetbalclub Hel
der behoort en dat is voor een vurig
aanhanger van de andere vereni
ging, de Helderse Racing Club
H.R.C. natuurlijk absoluut onver
teerbaar, waar of niet!? Je kon mijn
vader in zijn keel kijken van het la
chen als hij het verhaal vertelde. In