Vierhonderd jaar geleden, 2 juli 1600 Op een zanderige kuststrook in Vlaanderen staan twee legers, samen zo'n twintig duizend man sterk, tegenover elkaar. In de namiddag van die zonnige, maar winderige zondagmiddag ont brandde de strijd en behaalde Prins Maurits, zoon van de legendarische opstandelingenlei der der Noordelijke Nederlanden Willem van Oranje, de overwin ning. Op 't nippertje, maar toch. Hij versloeg aartshertog Albertus van Oostenrijk, schoonzoon van Philips II, de Spaanse koning waartegen z'n vader in opstand gekomen was en van dat ogenblik af was z'n roem in Europa geves tigd. Maar het doel van zijn tocht, de vernietiging van het gehate kapersnest Duinkerken, bereikte hij niet. Tot spijt van de kooplui en tot verdriet van de vissers. Ook van de Huisduiner vissers, die zuchtten in de gevangenissen van Duinkerken 'in stanck en vuij- lichheit stand' genoemd. De opstandige ge westen, de Zeven Provinciën, pro beerden zoveel mogelijk Neder lands gebied te veroveren op de vor sten van het gehate Habsburgse huis. Filips II was kort te voren, in 1598, overleden en zijn dochter Isa- bella en haar man Albrecht hadden de Zuidelijke Nederlanden 'geërfd'. diende, een gigantisch bedrag. Bo vendien waren ze ongehoord wreed. 'Reeckend eens', aldus een 17e eeuws pamfletschrijver: 'hoe veel van u volck ...sij van uwe scheepsboordens in de diepte der zee hebben geworpen, jae hebben de dickwijls eerst neusen en ooren afghesneden'. En als je gevangen Van al die jaartallen die we vroeger op de lagere school moesten leren was dit wel de gemakkelijkste: 1600 - Slag bij Nieuwpoort. Maar of ieder ook begreep waarom die slag zo belangrijk was óók voor de bewoners van Huisduinen? Nieuw poort ligt in Vlaanderen, niet zover van Duinkerken. En Duinkerken, dat tegenwoordig in Frankrijk ligt, maar destijds evenals Nieuwpoort en Oostende behoorde tot de Zui delijke Nederlanden, was een be rucht kapersnest. Het was midden in de Tachtig jarige Oorlog (1568 - 1648), tegenwoordig vaker 'de Op Het tij was met de opstandelingen. Prins Maurits, de zoon van de in 1584 vermoorde opstandelingenlei der Willem van Oranje, veroverde de ene stad na de andere. En nu moest hij Duinkerken maar eens overmeesteren. Het moest maar eens afgelopen zijn met de brutale overvallen van de inwoners van deze havenstad op de Nederlandse koopvaarders en vissers. Ze richt ten elk jaar zeker voor een miljoen gulden schade aan en dat was in een tijd dat een eenvoudige arbei der tien stuivers op een dag ver Kapersnest Duinkerken, zeehaven van Vlaanderen, rijk geworden door de uitval len naar Hollandse en Engelse schepen. genomen was, zat je daar, 'in stank en vuiligheijd'. Dan hoopte je vurig dat de secretaris van het eiland Huisduinen Pieter Jansz Ruijch, bijtijds voldoende geld bij elkaar kreeg om je vrij te kopen, want an ders ging je als roeislaaf naar de Spaanse galeien. Maar nu zou een eind aan al die ellende komen: op aandringen van raadspensionaris Johan van Oldenbarnevelt gaven de 14

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Levend Verleden - Den Helder | 2000 | | pagina 14