De Slag bij
Kijkduin voor de
kust van
Huisduinen op
21 augustus 1673.
waaren (werden) openbaare gebe
den tot Godt uitgestort. Op het lui
den der klokken liepen de kerken
en de vergaderplaatsen van alle ge
zindten vol en veele duizenden van
menschen smeekten op den voort
gang der predikanten en leeraaren
om genade, bijstandt en verlossing,
ten goede des Vaderlandts...' aldus
de tijdgenoot Gerardt Brandt. En
vanaf de duinen van Petten tot De
Koog keek de angstig samenge
stroomde kustbevolking vol span
ning toe naar de hevige gevechten.
Ter hoogte van Kijkduin bij Huis
duinen ging de plaatselijke predi
kant, de later zo bekende Leidse
hoogleraar Salomon van Till, het op
het duin verzamelde volk voor in
gebed. Onwillekeurig gaan de ge
dachten dan uit naar de wijze waar
op ooit Mozes zijn volk steunde in
de strijd tegen de Amelekieten
(Exodus 17 vers 10-13) (14). En zo
voelde men het ook.
Zeker, De Ruyter en de zijnen had
den, gebruikmakend van hun ken
nis van het zeegebied waarin de
strijd gestreden werd, de overwin
ning behaald. Maar de dank daar
voor ging toch in de allereerste
plaats uit naar de Allerhoogste. Hij
was het die, wanneer Hij dat in
Zijn ondoorgrondelijke wijsheid
nodig achtte, wonderen verrichtte
om Zijn volk te redden. Dan waren
een plotseling opkomende mist,
'verhementen storm' of'dubbele
ebbe' die een mogelijke landing
voorkomen zouden hebben, even-
zovele weldaden des Allerhoogsten
aan ons land en volk bewezen.
J.T. BREMER
Literatuur
(1). P. Valckenier, Verwerd Europa,
Amsterdam, 1675 deel I, blz. 809.
(2). Hollandsche Mercurius, 1674.
(3). G. Brandt, Het leven en bedrijf van
den heere Michiel de Ruyter, Amster
dam, 1687, blz. 84.
(4). J. C. de Jonge, De geschiedenis
van het Nederlandsche zeewezen,
deel III, eerste stuk blz. 187, Den Haag
Amsterdam, 1837.
(5). R. Fruin, Over de dubbele ebbe in
het jaar 1672, in: Bijdragen voor
Vaderlandsche Geschiedenis en Oud
heidkunde, Nieuwe reeks, deel X,
i879-
(6). A. van Overbeke, Blijde inkomste
van den Prince van Oranje na het
innemen van de stadt Bonn. In: A. van
Overbeke, Geestige werken, 1678. Zie
tijdschrift 'De Navorscher', 28e jaar
gang, 1878, blz. 305.
(7). G. Burnet, History of his own time
1723-1734. Clarendon edition, vol. I blz.
579-
(8). R. Fruin, blz. 167.
(9). D. Burger van Schoorl, Chronyk
van de Stad Medenblik, 1767, blz. 168.
(10). G. Brandt, blz. 838.
(n). J. Wagenaar, Vaderlandsche His
torie, Amsterdam 1749-1759, deel XIV,
blz. 290-291.
(12). R. Fruin, blz. 170, 171. Zie ook
(13). R. Bruvn, De oorlogvoering ter
zee in 1673 in journalen en andere
stukken, Groningen 1966, blz. 30.
(14). J. T. Bremer H. Schoorl, Volk
aan het Marsdiep, Schoorl, 1983 blz.
36 e.v.
114
