De vangsten waren voor heden daagse begrippen zeer gering. Maar men viste toen met een zeilboot in plaats van een motorboot en met andere netten. De hygiëne stond op een zeer laag peil; je kwam meestal de hele week niet uit de kleren en zeep was er niet bij, want luxe. Visafslag Eenmaal terug inde haven werd de vis in de van Urker 'Ouwe Willem' gehuurde ronde mandjes naar de afslag gebracht. De huur van die mandjes was anderhalf procent van de besomming. Dus als je voor/6o vis had gevangen, kreeg Ouwe Wil lem 90 cent. De stenen vloer van de visafslag was in vierkante vakken verdeeld, met houten hekken erom. Daar werd de vis tussen gezet, de hande laren stonden er omheen. De marktmeester/afslager begon met de hoogste prijs, ging vervolgens omlaag totdat iemand "mijn" riep. Tongen werden per stuk verkocht, de rest per mandje, waar briefjes inlagen wie het gevangen had. Op zaterdag werd er, tegen inlevering van de briefjes, afgerekend. Vijftig gulden was toen een goede besom ming, dan had je een heel aardige week gehad. Maar er waren ook kosten gemaakt. Wat ging er zoal mee aan boord en wat kostte dat? (zie tabel) Van de besomming (minus ijs en karregeld) was veertig procent voor de patroon. De overige zestig pro cent ging naar de bemanning (mi nus eten). Een goede week leverde vader en twee zoons Van Veen 25 op. Een patroon had meestal meerdere zeilbotters. De schipper moest op kantoor gaan afrekenen. De afstand tussen patroon en knecht was toen groot. Het was de tijd van 'petje on der de arm nemen' en eerbied voor je meerdere hebben. Armoe Bij slecht weer verging er wel eens een schip of kon er tenminste niet uitgevaren wor den. Armoe. Het Armbestuur Kmidenier: 1 pond koffie /o,35 Als vissersgezin 2 pond suiker ƒ0,44 nen vanwege het 2 pond boter (uit het vaatje) 0,44 weer zonder in 1 pond rijst 0,09 komsten zaten 1 pond meel 0,07 konden ze bij 1 pond bruine bonen 0,09 een paar winke _pond gedroogde appelen 0,12 liers (zeker niet peper, zout, sago 0,07 bij allemaal) pof azijn 0,10 fen. Maar na vet 0,18 zo'n week of tabak (4 pakjes pruim BZK) 0,20 drie was er een bakolie 0,20 grens bereikt. Dan moest er Slager: 2 pond vet spek 0,20 iets gebeuren; Groenteboer: 5 kop aardappels 0,15 dus naar het 1 rood kooltje 0,03 armbestuur. Je 1 savoye kool 0,03 ging naar een 1 raap 0,03 gebouwtje met Bakker: 4 witte broden 0,40 een loket, waar Brandstof 0,60 achter de heren zaten. Midden Totaal: ƒ3.87 standers met dikke sigaren. Ijs (in de zomer) 0,75 Duidelijk ver (Karregeld 0,60) staanbaar voor de andere wach- Waarschijn lijk een oude heer Hennink heeft mij in 1976 in een brief onder meer het volgende ge schreven. Toen in december 1895 visserman Hennink ver dronk, kreeg zijn vrouw 125 uitge keerd van het Vissersfonds. Dat werd in de boeken verantwoord als: "uitkering aan Wed. Hennink half jaar steun". Vrouw Hemmink her trouwde vrij snel, weer met een vis serman (Johannes de Vries). Maar op 6 januari 1906 verging de HD 25 met aan boord drie personen: Riekelt Zwaan, stiefzoon van eige naar H. Wezelman, Klaas de Vries (vijf kinderen) en Johannes de Vries (vier kinderen). De heren Eg- ner en Janzen zetten een steunactie op, koningin Wilhelmina stortte een bedrag en een kind van J. de Vries ging kerken langs. Zoals die van Heiloo; na afloop van de preek verkocht het boekjes (Kleine Klaas en Vissersgrietje van Mets) en ging het met de collectebus rond. Van de steunactie kregen de wezen kleding, beddegoed plus een ledi kant en de weduwe een wekelijkse uitkering van vijf gulden, later 4 - tot het geld op was. 60

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Levend Verleden - Den Helder | 2000 | | pagina 8