gang naar een meer geperfectio
neerde gemeente-administratie en
het treffen van allerlei nuttige voor
zieningen die hier tot nu toe ont
braken. Zo werd er een waag opge
richt en een bank van lening inge
steld, mest en ander afval moest op
geruimd worden. Ook nam men
het besluit tot het houden van een
kermis waarmee een oude traditie,
die voorheen tijdens het vertrek van
de walvisvaarders werd gehouden,
in ere werd hersteld, waarna 'het
terrain der kermis bepaald is van
het Schoolsteegje te beginnen' 85.
De duur werd bepaald op 5 dagen,
te beginnen met de eerste maandag
in de maand juli, in de week waar
op tot op de dag van vandaag nog
steeds de Helderse kermis wordt
gevierd. In de kerken hield men re
gelmatig een Dank- en Bededag
'door alle godsdienstige kerkge
nootschappen gehouden', dit ter
ere van de Franse bevrijding en de
keizerlijke verjaardagen. Om onvre
de met de militaire en civiele auto
riteiten te vermijden kwamen er
'publieke feesten' 86 waarbij alle
dorpelingen en militairen uit de
Marsdiepdorpen welkom waren.
De brandweer werd gereorgani
seerd, er kwamen controles op ver
schillende ziektes, de eerste inen
tingen werden gegeven, het onder
wijs kreeg meer aandacht en de
huisnummering werd ingevoerd.
Het Rechthuis (Raadhuis) dat als
vanouds op Huisduinen stond ver
loor deze status in het raadsbesluit
van 6 november 1805. Voortaan
was het huis der gemeente in Den
Helder gevestigd. De burgerlijke
stand werd op 1 maart 1811 inge
voerd en in het zelfde jaar ver
scheen het decreet van Napoleon
waarin het aannemen van een fa
milienaam verplicht werd gesteld.
Een Oranje
De bevolking ging nog ruim 14 jaar
na de Engelse invasie gebukt onder
het Franse bewind voordat 'vice ad
miraal Verheull commanderende
de forten en de vloot aan den Hel
der aangaande de ontruiming en
overgave, op den 4e meij 1814 heeft
overgegeven aan ons Geliefd Vader
land' 8Z Na bijna twintig jaar Repu
bliek gaf het Nederlandse volk het
Oranjehuis weer haar vertrouwen.
De Erfprins, die tijdens de invasie
in Den Helder verbleef, werd door
de Nederlandse landsbestuurders
eerst aanvaard als soeverein vorst
om vanaf 1815 als Willem I Koning
der Nederlanden tot 1840 te gaan
regeren. De nieuwe staat maakte
zoveel mogelijk gebruik van de goe
de organisatie die in de Franse tijd
tot stand was gebracht en iedereen
die een politiek verleden had en loy
aal meewerkte werd niet lastig ge
vallen. Den Helder ontwikkelde
zich in de 19e eeuw van een vissers
dorp tot een garnizoensplaats én
marinehaven: door de aanleg van
de Rijkswerf (1822) het Noord-
Hollands kanaal (1824), verschillen
de fortificaties, woonwijken rond
de Rijkswerf, scholen en kerken én
de uitbreiding van de haven het
Nieuwediep. Het dorp dat zo'n gro
te rol speelde tijdens de Franse tijd
én de Engelse invasie verdween
voorgoed en groeide uit tot een stad
waar tot op de dag van vandaag De
fensie nog steeds de grootste werk
gever is.
In Frankrijk wordt de belangrijke
Franse periode in Den Helder her
dacht door de vernoeming van een
straat, in hartje Parijs ligt nabij de
Opéra, rue du Helder.
Er rest ons niets tastbaars uit de
korte periode dat de Engelsen en de
Russen hier in 1799 een veldtocht
hielden, of het moeten de sporadi
sche bodemvondsten zijn zoals de
tinnen knoop van een uniformjas
gevonden in 1986 in het Zwanen-
water bij Callantsoog of de ovale
koperen regimentskoppel met
riembeslag bij de Slaperdijk in
Schoorl. Zo ligt ten noorden van
Groote Keeten een vijf hectare
groot stuk land dat door de plaatse
lijke boeren 'het Oorlogsstuk'
wordt genoemd. Tijdens recente
werkzaamheden werden er nog en
kele 13 pond zware kanonskogels
gevonden, gaaf en zwart van kleur
met een doorsnee van 13 cm, de
zelfde kogels zijn met een gedeelte
van een musket in het Botgat ten
noorden van Groote Keeten in de
duinen gevonden. In mei 1986
meldde de Helderse Courant dat op
het strand het skelet is gevonden
van een tijdens de invasie gesneu
velde militair, in de omgeving la
gen een paar uniformknopen en
een musketkogel. Toch zijn het niet
meer dan stille getuigen van een
grote invasie die ooit plaatsvond op
de stranden tussen de Kleine Kee
ten en Callantsoog.
RENS SCHENDELAAR
