Laan in de
Ouwe Helder.
Huisduiner molen
Is de Huisduiner molen naar Den
Oever overgebracht, zoals de Wie-
ringer vrijwilligers aldaar willen
doen geloven? Schendelaar heeft zo
zijn twijfels. „Bewijzen ontbreken,
het is een verhaal uit de overleve
ring. Nee, veel meer geloof ik dat
de molen De Pool die destijds aan
de Zandburen in Hippolytushoef
stond, oorspronkelijk uit Huisdui
nen kwam. De molen is aan het be
gin van de Tweede Wereldoorlog na
blikseminslag afgebrand. Als ik
traceer wanneer de molen op Wie-
ringen verscheen en wanneer hij
uit Huisduinen verdween, dan
moet 't hem haast wel zijn. Harde
bewijzen ontbreken, alleen de jaar
tallen komen goed overeen. En ja,
als ik er iets over wil schrijven,
moet ik wel het harde bewijs heb
ben. Daarom ging ik naar het stad
huis."
En ziedaar... ineens dook er tussen
allerlei oude stukken die Schende
laar doorworstelde de bewuste
straatnamenlijst op, waar historici
en archivarissen al zo lang om ver
legen zaten. „Het lag gewoon in
een archiefmap. Jan Bremer zei la
ter: 'Als ik dat had geweten...!"
Schendelaar toont een overlijdens-
acte. De overledene blijkt zijn laat
ste adem te hebben uitgeblazen in
'het huis, staande in wijk B num
mer 50.'„Maar wie wist nou waar
dat was? Of wijk C? Wijk E? Vanaf
1830 breidde Den Helder zich
steeds verder uit. Begonnen aan de
Kanaalweg, rukte de bebouwing op,
via de West- en Zuidstraat, naar wat
nu de Visbuurt is. De nieuwe wij
ken telden vaak twee echte straten
en een wirwar aan steegjes. Wat
huizen, een leerlooierij, enkele stal
len, pakhuizen. Het wordt allemaal
op de lijst aangegeven. Best leuk
om te lezen."
Omslachtig
Straatnaamgeving heeft zich pas in
de loop der eeuwen ontwikkeld.
Voor die tijd gebeurde de plaatsaan
duiding nogal omslachtig. „Je had
vroeger het Oude Lant, met een t.
De Koogpolder. Het Nieuwe Landt,
met dt. Dan werd er gezegd: ten
zuiden van de Oudelantse dijk. Zo
kon je lezen dat het weeshuis stond
op 'een stukje Kooglandt, genaamt
het Harde gras, belend met een dijk
ten oosten van 't Landt van den ge-
melden weeshuis, ten zuijden en
de westen en Pieter Jansz Kat ten
noorden.' Anders gezegd: Pieter
Jansz Kat woonde ten noorden van
het weeshuis." Met name in de vo
rige eeuw werd het allemaal veel
concreter. Waarom in Den Helder
de Smidstraat de Smidstraat ging
heten ligt voor de hand. „Ja, daar
zat de smederij van Antonie Moor
man. En de Zwaanstraat is ver
noemd naar het café De Witte
Zwaan."
Ronald den Boer
82
