Het Vliegend Blaadje
De belangrijkste reden voor de proble
men van beide kranten was echter dat
in 1873 een derde krant in Den Hel
der was opgericht: het 'Vliegend
Blaadje' door de (weer) boekhandela
ren J.P. Berkhout en M.E. de Grauw.
Deze krant was de helft goedkoper
dan de andere, zowel in abonne
mentsprijs (één cent per nummer te
gen 2 cent voor de andere), terwijl ook
minder voor advertenties werd gere
kend. Hij was dan ook bestemd voor
'zowel voor de deftige burger als voor
de mindere man'. Vanaf april 1873
met twee nummers per week, dinsdag
en vrijdagmiddag in een oplage van
5000, haast niet te geloven voor een
inwonertal van rond 21.000, maar de
hele oplage zal vast niet altijd verkocht
zijn. In 1909 verkocht Berkhout zijn
aandeel aan drukkerij v/h C. de Boer
en zoals gezegd werd in 1914 de naam
Heldersche Courant gekocht, waarna
ook de frequentie 3 maal per week
werd, dinsdag, donderdag en zater
dag.
Deze krant, vanaf 1936 een dagblad,
heeft het zelfstandig volgehouden tot
1946, toen hij opging in de 'Verenig
de Noordhollandse Dagbladen'. Met
name het zaterdagse bijblad 't Jutter-
tje' (vanaf 1923) was erg populair.
Er zijn nog veel meer 'kranten' in Den
Helder verschenen, die echter meer
het karakter hadden van een adverten
tie- of partijblad of al heel snel weer
verdwenen, zie het zeer volledige
overzicht uit 1926 van De Boer jr.
Vermeldenswaard is 'Extra Tijding'
dat van 1886 tot 1914 door (natuurlijk)
boekhandelaar A.P. Staalman twee
maal per week werd uitgegeven. In
het begin had het enige populariteit
als roddelblad. Staalman zelf was ook
populair; hij bracht het tot Raadslid en
lid van de Tweede Kamer.
Geraadpleegde literatuur;
C. de Boer jr. (1926) 'Bijzonderheden om
trent de te Den Helder verschenen
nieuws-, advertentie en partijbladen'.
Guus van Heusden heeft dit geschreven
overzicht in 1954 uitgetypt en er gebruik van gemaakt in
het volgende artikel.
Guus van Heusden 'Uit de geschiedenis van Den Helder',
nr. 178 (19 juli 1957) in de door Obbens verzorgde bunde
ling van deze artikelenreeks.
Jubileumbijlages Helderse Courant, 11 januari 1973 en n ja
nuari 1998.
M. Stephens (1989) Geschiedenis van het nieuws - van de
tam tam tot de satelliet.
(vertaald uit het Engels) Spectrum, 428 pp.
W.C. Stoll, notities naar aanleiding van de aankoop van ge
bundelde jaargangen van de
Heldersche en Nieuwedieper Courant. Levend Verleden 1(2)
pp 25-26,1988.
R.Maas (redactie), 1993. Tussen wet en opinie, Staatsdrukke
rij en Uitgeverij, 91 pp.
Overige gegevens uit de Winkler Prins Encyclopedie (tref
woord dagblad)
De koppen van de belangrijkste kranten die in Den Helder
verschenen met hun naamsveranderingen zijn hierbij ge-
copieerd. Vöör 1869 zodanig dat de 'vuile vingers van de
fiscus' te zien zijn.
In de bibliotheek van de Helderse Historische Vereniging
(HHV) in het stadhuis van Den Helder zijn met name de
oudere jaargangen goed vertegenwoordigd; later vallen er
grote gaten, zoals uit het volgende overzicht blijkt:
De 'krant van Bakker'
Eigendom van de gemeente Den Helder: 1843-1877 (1845 en
1846 ontbreken).
Eigendom HHV: vanaf 1861 enige jaargangen, gedeeltelijk
overlap met de serie van de gemeente. Na 1877 zijn aanwe
zig 1878,1879,1884-1888,1890 en 1891.
Van de opvolgers, Nieuwsblad, later Dagblad voor Helder en
Hollands Noorderkwartier zijn aanwezig: 1893,1896,1899
en 1910.
De 'krant van Giltjes'
Eigendom HHV: 1861-1876 (1863 en 1874 ontbreken).
Het 'Vliegend blaadje'
Eigendom HHV: 1876; 1878-1901.
Behalve de eerste (1873) zijn alle jaargangen in het archief
van de VND te Alkmaar.
De Heldersche Courant, na de overname van de 'krant van
Giltjes in 1914.
Het volledige archief is in Alkmaar. In de HHV bibliotheek
zijn alle jaargangen vanaf het /f kwartaal 1946 aanwezig, be
halve 4e kwartaal 1969 en het ie en ■f kwartaal 1970.
Deze zijn alle eigendom van de gemeente Den Helder.
A.J. VAN BENNEKOM
45