's morgen en 's middags te trillen.
Daarna kwamen er aan de boven
kant, met een puffend geluid, rook
wolkjes uit.'
Waar die vandaan kwamen werd
pas later duidelijk. 'Het bleek een
stoomloc, te zijn voor het drijfwerk
in het lokaal van leraar Verkerk.
Diverse machines waren op dit
drijfwerk aangesloten. Dat draaide
altijd op dezelfde tijd. Je kon er de
klok op gelijk zetten. Voor mij was
het een signaal om op tijd naar de
lagere school te gaan of thuis te
zijn voor het middagmaal.'
1 Ambachtsschool aan de Laan.
'In 1937 verhuisden wij naar de Smidstraat nr. 27.
Vandaar konden wij de school achter de gemeente
kwekerij zien liggen. In de oorlogsjaren, toen onze
stad door de Duitsers tot 'Sperrge-
biet' werd verklaard, raakte Den
Helder door de beschietingen en
bombardementen steeds meer ont
volkt. Het eerste gedeelte van oud
Den Helder moest worden ont
ruimd. Wij verhuisden noodge
dwongen naar Middenstraat 102.
Inmiddels was mijn lagere school
tijd voorbij, er werd gezocht naar
een vervolgopleiding. De keus viel
op de ambachtsschool. Om toegela
ten te worden legde ik een kleine
test af.' Met succes. Maar daarmee
was Jellema er nog niet.
Leslokaal smeden.
Het tekenen werd toen nog staande achter de tekenta
fel gegeven. Het waren lange lesuren en vooral prak
tijk en tekenen namen veel tijd in beslag.'
'De eerste les in smeden zal ik nooit meer vergeten.
Wij stonden als klas om het aambeeld heen en keken
hoe de leraar een eenvoudig smeedwerkje voordeed.
Met een paar welgemikte slagen werd het, in het
smidsvuur verwarmde, ijzer omgevormd tot een bei-
telvorm. Dat was vakwerk en dat kwam je te weten als
je het zelf moest doen. Terwijl de leraar het ijzer
opwarmde, had hij ongemerkt een beetje water op het
aambeeld geschonken. Toen het ijzer warm op het
aambeeld gelegd werd, gaf de leraar er een flinke klap
op. Het gevolg was een spetterende vonkenregen en
een doffe dreun door het lokaal. Wij deinsden, hevig
geschrokken, achteruit. Dit tot vermaak van de leraar,
Vol verwachting stapte Jellema op 24 augustus van
het cursusjaar 1942-1943 het gebouw binnen. Hij zou
praktijldessen krijgen van leraar Aberson. 'In het
lokaal stond een zestal smidsvuren. In een, met een
groot gordijn van zeildoek, af te sluiten hoek werd
elektrisch lassen gegeven. Langs de wanden bevonden
zich de werkbanken met bankschroeven. Iedere leer
ling had zijn eigen plaats en de verantwoording voor
de handgereedschappen die bij die plaats behoorden.
'Het was in die tijd, de Duitsers
hadden ons land al aardig leegge
plunderd, moeilijk om aan schoolbenodigdheden te
komen. Een stokoude passerdoos kreeg ik via een
oudere neef. Ook het toen nog verplichte tekenjasje
kwam op deze wijze in mijn bezit. Vergeleken met
tegenwoordig waren de materialen erg sober en
bescheiden in aantal. Boeken verstrekte de school
iii
