Het fonkelend spel van een katholiek kunstenaar
In het dagblad
'De Limburger'
van 19 juni van
dit jaar wijdde
Paul Kokke een
bespreking aan
de expositie
van de Helder-
se kunstenaar
Jan Dijker in
het museum
'Kempenland'
te Eindhoven:
Jan Dijker 1913-
1993 glazenier,
kunstschilder,
docent.
Hij was misschien wel de laatste
echte katholieke kunstenaar van de
lage landen. Gepokt en gemazeld
door het geloof, opgedaan in zijn
geboorteplaats Den Helder. En
later, na zijn verhuizing naar Moer
gestel werd hij helemaal omringd
door het katholicisme. Jan Dijker
begreep het geloof.
Dat verklaart waarom de muren
van verscheidene kerken in het
Brabantse zijn glas-in-lood-ramen
dragen: de Sint Jan Onthoofdings-
kerk in Moergestel, de Sacraments
kerk in Tilburg of de kerk van de
parochie van de goddelijke Voorzie
nigheid in Bergen op Zoom. Hij
wist om te gaan met begrippen uit
de Apocalyps, kon zijn visie op de
Goddelijke duiding van het heelal
verwerken tot een gigantisch
monumentaal glas-in-lood werk.
Museum Kempenland wijdt een
grote tentoonstelling aan het oeu
vre van Dijker, die op 20 oktober
1993 in Moergestel op 79-jarige
leeftijd overleed. Het gaat hier niet
alleen om de religieuze werken van
Dijker maar eveneens om zijn vrije
kunst. Niet voor niets heet de ten
toonstelling dan ook 'Jan Dijker 1913-1993 glazenier -
kunstschilder - docent. Men kan haar zien als een
alomvattende hommage.
De Dijker-tentoonstelling is er een van contrasten.
Hoe zacht van aard zijn vrije werk is - zoals de geschil
derde herinneringen van zijn reizen naar Bali, Bonai
re en Cyprus, zo krachtig en gloeiend zijn zijn ramen
en glaswanden. Er zijn er enkele te zien, al dan niet in
de vorm van een studie (benedenhal in het Geminizie-
kenhuis). Glas, kleur en licht smelten samen tot een
fonkelend spel, en niets is mooier dan dat. Het is een
niet te beargumenteren gegeven dat degene die het
glas-in-lood-raam uitvond en toepaste in kerken moet
hebben geweten dat het Goddelijke en het heilige
slechts zo het beste kon worden verbeeld. Want het
licht dat het glas deed opgloeien, kwam van ver, van
omhoog.
De tentoonstelling in Kempenland opent als het ware
met monumentale schetsen voor een aantal ramen,
voorstellende heiligen als Theresia en Bernadette. Dij
ker toonde zich een begenadigde tekenaar in de schet
sen met, ondanks het grove karakter van een glas-in-
lood-raam, oog voor detail. In de schetsen zijn num
mers geschreven, corresponderend met de kleur die
Dijker wilde gebruiken.
Deze tentoonstelling is zoals gezegd een postuum eer
betoon aan een kunstenaar die binnen zijn stijl wist
uit te groeien tot de rijen der goeden in de kunst.
M.M.J. Hoogenbosch
9i