J.C. Kikkert. Het licht van Texel
56
(Johannes Ludovicus Kikkert, 1810-1878).
Uitgever Verloren/Hilversum.
105 bladzijden. Prijs 25.-
De titel van dit boek wijst enerzijds naar het ijveren
van de Texelse notaris J.L. Kikkert om een vuurtoren
op Texel te krijgen, anderzijds naar de man zelf: voor
19e eeuws plattelandsbegrippen van deze erudiete
notaris, dijkgraaf, wethouder, strandvonder, vice-
consul voor België, consulair agent voor Sardinië en
lid van de Provinciale Staten van Noord-Holland
bepaald een licht!
De notariszoon Johannes Ludovicus Kikkert ging op
dertienjarige leeftijd naar de kweekschool voor de
Zeevaart in Amsterdam, maar werd na twee jaar weer
thuisgehaald, waarschijnlijk omdat zijn oudere broer
Pieter (22 jaar) overleed. Pieter was voorbestemd
vader als notaris op te volgen, nu was de beurt aan
Johannes Ludovicus. In de hierna volgende periode
traden op Texel juist belangrijke veranderingen op:
Eierland werd door middel van een stuifdijk met
Texel verbonden (1829/30) en in de jaren erna werd
de polder Eierland (300 ha) drooggelegd door de
Antwerpse zakenman en reder W.J. de Cock c.s.
(1835), naar wie De Cocksdorp ook is vernoemd.
Tijdens de Belgische Opstand van 1831 meldde J.L.
Kikkert zich als vrijwilliger voor de strijd tegen de
Belgen - gedurende zijn krijgsdienst hield hij een
door hem zelf geïllustreerd dagboek bij.
Pas in 1834 keerde Kikkert jr. naar Texel terug waar
hij na de dood van zijn vader in 1836 als notaris
benoemd werd en in de loop der jaren steeds meer
nevenfuncties verkreeg. Eén van die functies, die hem
uiteindelijk de kop zou kosten, was die van admini
strateur van de eigendommen van Prins Hendrik (de
Zeevaarder) in de Prins Hendrikpolder aan de zuid
kant van Texel. Zijn populariteit op het eiland was al
aardig afgenomen als ijveraar voor een vuurtoren
(1864). Voor de scheepvaart een zegen, voor de jutters
- en dat waren er nogal wat! - een regelrechte ramp.
Erger was dat Kikkert in de jaren zestig steeds meer te
kampen had met financiële problemen. Beleggingen
mislukten door onvoorzichtige speculaties en pech.
Ook als administrateur en bestuurder van de Prins
Hendrikpolder faalde hij. Een zakelijk licht was hij
bepaald niet. In 1867 was de nood zo hoog gestegen
dat hij de wijk nam naar het buitenland. Ruim tien jaar
later stierf hij in Maarsen, waar hij ook is begraven.
Het verhaal over J.L. Kikkert was in
grote lijnen al wel bekend uit het
standaardwerk over de geschiede
nis van 't Land van Texsel van J.A.
van der Vlis (1975). Hier staat 't
allemaal nog eens netjes op een rij
tje, zij het dat de auteur (geen
familie?) niet altijd even nauwkeu
rig is. Wat mij betreft had boven
dien de betekenis van J.L. Kikkert
als kaartenmaker en registrateur
van strandingen - hij was een
Texelse voorloper van de Stichting
Wraksys! - wel wat uitvoeriger uit
de doeken gedaan mogen worden.
Maar ondanks dat: een aardig
boekje voor een redelijke prijs!
J.T. Bremer.
