Helderse jaren 1851 t/m 1875
53
L.F. van Loo
Aflevering 24 1874
kraamvrouwensterfte
scholen overbevolkt
veefonds
Bevolking
Was de groei van het inwonertal in 1873 nogal
beperkt, in dit jaar zien we nu een flinke stijging: van
20.104 naar 20.729. En weer leefden er meer man
nen dan vrouwen in Den Helder, in tegenstelling tot
in vrijwel iedere andere stad in die tijd. Elders waren
er namelijk heel wat vrouwelijke dienstboden, afkom
stig van het platteland, in de steden. In de
Juttersstad werd hun aantal echter ruimschoots over
troffen door de militairen, die toen uitsluitend van
het mannelijk geslacht waren. Zo telde Den Helder
in 1874 bij de landmacht 280 en bij de marine 997
militairen.
Inmiddels waren in dit jaar 279 mannen uit de mari-
nestad afgereisd naar 'de Koloniën van den Staat'. Als
landverhuizers kwamen in de boeken een mingegoede
scheepstimmerman met vrouw en twee kinderen, als
mede twee mingegoede vrouwen zonder beroep met
samen vier kinderen. Zij allen gingen hun geluk in
Noord-Amerika beproeven.
In het povinciebestuur zaten voor Den Helder Mr. C.
Bosch Reitz (fabrikant) en Mr. K.J.C. Stakman Bosse
(de burgemeester). Zij waren statenlid, evenals S.
Keyser Sz. van Texel.
Gemeentebestuur
De jaarwedde van de gemeenteontvanger werd met
honderd gulden verhoogd tot 1300,Opnieuw
had Den Helder een ruim batig saldo op de gemeente
rekening: ruim 25.500,De totale inkomsten
beliepen bijna 185.000,de uitgaven:
16.2346,92. Bijzonder aan die uitgaven waren circa
achtduizend gulden voor nieuwe bestratingen en de
aanleg van riolen, alsmede ruim 10.000,voor de
bouw van een nieuwe school.
Medische politie
De typhus vergde dertien slacht
offers, de kinkhoest vijf, kanker
zes, verdrinking ook zes en een
iemand verbrandde. Bovendien
overleden twaalf vrouwen in het
kraambed aan 'febris puerperalis'
(kraamvrouwenkoorts?). 'Zoowel te
Ursem en Heerhugowaard als te
Helder stierven korten tijd na
elkander meerdere kraamvrouwen
aan deze ziekte. De verloskundigen
die deze vrouwen hadden bijge
staan, onthielden zich hierop eeni-
gen tijd van alle verloskundige
praktijk; nieuwe gevallen der ziek
te deden zich daar verder niet
voor'.
Negen medische scheepskisten
van stoomschepen naar de Oost
(Indië) werden geïnspecteerd; op
de prostitutie is medisch toezicht
uitgeoefend.
Openbare veiligheid
Flinke branden deden zich in 1874
gelukkig niet voor. 'Wel bracht de
reddingboot van Nieuwediep op 21
October de 3 man aan boord van
het Enkhuizer visschersvaartuig
Schoolmatres
(leidster) op een
school voor kleine
kinderen.
