68
Opvallend is, voor wie er oog voor heeft, dat de
oversteek over de spoorweg bij de doorgang door
de Linie, die alleen betreden kon worden door
spoorwegpersoneel en landmachtmilitairen, aan
gegeven werd als onbewaakte overweg. Het toe
gangshek tot de "overweg" is op de tweede teke
ning breder dan op de eerste.
Verplaatsbare prikkeldraadversperringen, die op
de eerste en de derde tekening zijn afgebeeld, zijn
te klein getekend. Op de tekeningen komen geen
telegraafpalen en -draden voor. Begonnen die eerst
voorbij de Linie en het fort? Of liepen de draden
waar de spoorweg het militaire gebied kruiste,
misschien naast de rails? Of heb ik domweg ver
geten de palen en/of draden te tekenen? Waren
de palen en draden al vanaf het station langs de
spoorbaan te zien? Het moet haast wel. Maar ik
kan het me niet meer herinneren.
De locomotieven en wagens zijn uit het hoofd
getekend, zo ook de 3400 goederentreinloc op de
derde tekening, een weergave van het plekje van
uit een ander gezichtspunt.
Uit de drie tekeningen blijkt, vooral uit de derde,
dat de spoorlijn bestond uit enkel spoor. Dit is
juist. Maar bood de spoordijk plaats aan
één spoor of aan twee sporen? Ik meen me te her
inneren dat de spoordijk berekend was op dubbel
spoor. Zeker weten doe ik dat niet. Bij de over
weg had je dubbel spoor. Blikkend in de richting
Alkmaar, zuidwaarts dus, was het rechtse spoor
het doodlopende lijntje naar de brandstoffenhan-
del Kruyf met de bijbehorende opslagplaatsen aan
de spoorwegkant van de Brakkeveldweg.
Volgens mij lag de rechterhelft van de spoordijk
verder railloos tot aan het spoorbruggetje bij de
fortgracht. Mogelijk speelt mijn herinnering me
daarbij parten. Lag er slechts één treinbrede brug?
Was de doorgang door de Linie berekend op enkel-
spoor of dubbel spoor? Zijn mijn tekeningen op
dat punt betrouwbaar?
Ik sloeg A. Korthals Altes "Luchtgevaar" Slijthoff
Amsterdam 1984 er op na, waarin op blz. 109
een luchtfoto voorkomst waarop een deel van Den
Helder zichtbaar is. Men ziet een serie bommen,
losgelaten door één van de twaalf Lockheed
Ventura's (van RAF Coastal Command) die op 23
december 1942 overdag boven de stad versche
nen en daaronder fort Dirksz Admiraal, een
gedeelte van Tuindorp, de Linie alsmede de spoor
lijn en de aftakking daarvan naar de Onderzee
dienst kazerne en het tracé van de toen allang niet
meer bestaande afbuiging vanuit de richting
Alkmaar naar het bassin en de voormalige
Suezkade, waar de passagiersschepen naar Oost-
Indië vertrokken vóór de in gebruikneming van
het Noordzeekanaal.
Met behulp van de foto kon niet worden nage
gaan of de spoorlijn uit een enkel- of dubbelspoor
brede spoordijk bestond. In de vorige eeuw, toen
Den Helder tijdelijk een belangrijke haven was,
kan de spoorlijn uit dubbelspoor hebben bestaan.
Toen de lijn werd geopend waren er zelfs twee
locomotievenloodsen beschikbaar. Die loodsen
bestonden in 1939 nog. Eén was er bij de N.S. in
gebruik. De andere deed dienst als opslagplaats
voor een meubelbedrijf dat toen - in de volks
mond althans, bekend stond onder de naam
Klerco. Ik meende als jongen dat de grote men
sen bij de in hoofdletters gespelde naam de Q
voor een O aanzag; heette het bedrijf niet Klerq?
Tek. 2
A.H. VOS, LEIDEN
Tek. 3
