66
wordt het nog wel gebruikt bij een joodse
rouwplechtigheid, hoewel er de laatste jaren
slechts één begrafenis heeft plaatsgevonden. De
joodse tradities schrijven voor dat hier de kist
op de schouder naar binnen moet worden gedra
gen. Daar worden door de rabbijn de gebeden
uitgesproken en de bij de begrafenis behoren
de speciale gebeden en rituelen uitgevoerd door
mannelijke leden van de familie en gemeente.
De baar werd dan opgenomen en door familie
en vrienden naar de groeve gedragen, niet op
de schouder maar op de handen. Het dragen
van de baar op de schouder, zoals in vroeger
jaren gebruikelijk was, te voet tijdens de gehe
le route van de stoet, gebeurt nu alleen nog bij
hoge uitzondering. Deze bijzondere eer wordt
nu nog slechts aan de hoogste leraren in Israël
bewezen.
de isr gemeente en de ver. gemiloeth-
chasodiem te den helder bouwden
in 56d6 te zamen dit inutt-h jis.
besturen:
ANNO 1996.
De Israëlitische begraafplaats is omgeven door
de Algemene Begraafplaats en de Duinsloot.
Omringd door prachtig dichtbegroeide hoge
loof-, en naaldbomen. Naar de graven toe loopt
een eenvoudig grindpad en verder veel gras.
Beplanting op de graven, zoals bij onder ande
re de christelijke gezindten gebruikelijk is,
is naar oud joods gebruik niet toelaatbaar, er
mag geen voeding uit de bodem gehaald wor
den. Eigenaar is het Nederlands-Israelitisch
Kerkgenootschap. Er staat een tweehonderdtal
grafstenen, opvallend groot met zwarte op
schriften, een groot aantal in het Hebreeuws en
Nederlands, de overige met alleen Hebreeuwse
teksten. De stenen vertellen de namen van de
overledenen die daar liggen of herdacht wor
den maar nooit door hun familie konden wor
den begraven. Want ook de Helderse joodse
gemeenschap werd zeer zwaar getroffen in de
zwarte oorlogsjaren 1940 - 1945, velen wer
den weggevoerd en kwamen nooit weer terug
in hun Den Helder. Op de weinige Joodse fami
lies na die Den Helder nog rijk is resten ver
der alleen nog de namen die uitgehouwen zijn
in steen op de Israëlitische begraafplaats.
Namen die vooral bij de oudere Helderse inwo
ners herinneringen van weleer zullen oproepen:
Abrahamson - Van Amerongen - Arons - Beek
- Van Beek - Van Beem - De Beer - Benima
- Blok - Boas - Breemer - Broekman -
Buitenkant - Cohen - Coltof - Courlander - Van
Dam - Elte - Embden - Van Engel - Van Es -
Franket -Furth - Gazan - Van Gelder - Glazer
- Greveld - Grishaver - Groen - De Groot -
Grunwald - Grünwald - De Hartog - Hes -
Hoogendijk - v.d. Horst - Jacobs - Jacobson -
De Jong - De Jongh - Kannewasser -
Kleinkramer - Koekoek - Leeuw - De Leeuw
- Leuw - Manheim - Meijer - Meijers -
Messel - Monnickendam - Muller - Norden -
Oesterman - Oudkerk - Polak - Poppers - Van
Praag - Prins - Richter - Rijnveld - Salomons
- Samson - Schrijver - Sekkel - Silbemberg -
Simons - Sloog - Speijer - Steinberg - Van der
Ster - Stratum - Van Tijn - Trompetter -
Velleman - Visser - Vlessing - De Vries -
Vrieslander en De Winter.
Met dank aan,
Mediatheek Joods Historisch Museum
Amsterdam,
Joodse vereniging voor het begrafenis wezen
Heiloo.
Voor de joodse tradities is geraadpleegd het
boek van Rabbijn S.Ph. de Vries Mzn. "Joodse
riten en Symbolen".
S. COLTOF voor z| l.kaN N EWASS EK voori-
L.PINKHOF PENNIG.VAN PRAAG PENH-
S.PRINS OUOERL-IM.I.GRUNWALD
D.J.VAN BUURENSCCR.
ARCH.J.J.VAN DIR LEEK. V
Gedenksteen uit 5696 (het joodse jaartal
voor 1936) in het stenen dienstgebouw op
de Israëlitische begraafplaats. Het gebouw is
ook bekend als het "drenkelingenhuisje".
HENS SCHENDELAAR
