96
een afstand van 1,7 km. oostwaarts af (plm. 60
m. per jaar). Het aan de westzijde weggesla
gen zand wordt echter goeddeels aan de noord
kant weer afgezet, waardoor de plaat niet alleen
oostwaarts maar ook (meer?) noordwaarts
beweegt. Aan de ZW-punt is een landtong ont
staan die snel oostwaarts ombuigt (fig. 1). De
Noorderhaaks dwingt het door zijn opdringen
smaller wordende Molengat te verdiepen, wil
het dezelfde hoeveelheid water kunnen ver
werken: in 1983 werd er al een diepte van -
24 NAP gepeild. De drempel met het Marsdiep
is echter de laatste tijd 3 m. ondieper gewor
den (4).
De conclusie mag zijn dat er nog altijd een
evenwicht bestaat, maar dat het wel de vraag
is hoelang de ebstroom in het Molengat nog
sterk genoeg zal zijn om de oprukkende
Noorderhaaks te weerstaan! Zou de invloed van
deze ebstroom afnemen, dan is het gevecht op
leven en dood voor het Molengat snel beslecht!
In dit alles valt geen afwijking van het patroon
van de cyclus waar te nemen!
VELERLEI BELANGEN
Er zijn bij de toekomst van Noorder-
haaks/Molengat grote belangen in het spel. Het
Molengat is een druk bevaren route, die
gebruikt wordt door vissers uit Den Helder,
Texel en Wieringen, door schepen van offsho
re, douane, politie en de reddingboot. Zou het
Molengat dichtzanden, dan zal het een uur lan
ger kosten om de Helderse haven te bereiken.
Dat betekent een groot economisch belang. De
kustverdediging vormt een ander belang. De
door de opdringende Noorderhaaks veroor
zaakte afslag van ZW-Texel vergt al jaren mil
joenen aan zandsuppleties om deze binnen de
perken te houden, d.w.z. binnen de regerings
beslissing om de huidige kustlijn te handhaven.
"Openhouden dat Molengat", zegt de scheep
vaart natuurlijk, en pleit zelfs voor uitdiepen
van de geul om de toegang tot de haven van
Den Helder voor grotere coasters te verbete
ren. Dat zou ongetwijfeld tot nog sterker
afslaan van de Texelse kustlijn leiden, gepaard
gaande met nog hogere kosten wegens zand-
opspuiting. "Diep dan het Westgat maar uit",
zegt de scheepvaart daarop. Maar dat heeft
een geweldige drempel - zie noot 4 -, wat de
zaak niet eenvoudiger maakt. Het vormt ech
ter toevalligerwijs een onderdeel van een sug
gestie van Schoorl (1990, 132) om met een
dam vanaf Kaaphoofd de Zuiderhaaksgronden
aan de Huisduiner kust vast te hechten, ten
einde de Noordkop zijn historische kaapfunc
tie terug te geven en zodoende een oplossing
te bieden voor de voortdurende kustafslag van
Bergen tot Texel. Rijkswaterstaat kondigde
onlangs aan een nieuwe studie te beginnen
over de vraag of de natuurlijke cyclus ver
sneld kan worden door een dam in het
Molengat te leggen met zand uit de Noordzee
ter bespoediging van het verhelen van de
Noorderhaaks aan Texel. Er zou dan een eind
komen aan de kustafslag en de geldvers
lindende zandsuppleties. Bij recente proeven
op Terschelling is trouwens gebleken dat een
nieuwe methode van zandopbrengen goedko
per is omdat zij de kustafslag niet alleen
voorkomt, maar zelfs kustaanwas bevordert:
Fig. 6 Deze afbeelding laat zien hoe het
molengat omgezwaaid is sinds 1838 tot
heden onder druk van de Noorderhaaks.
Zie ook fig. 1. Stranding van deze plaat
met verzanding van het Molengat lijkt
aanstaande (naar Sha, 1990).
