DE LOTGEVALLEN VAN
DE UTRECHT
100
ONDERSCHRIFT
Gaarne zou ik enkele aantekeningen bij deze
reactie plaatsen:
1Zou er niet eerst, misschien al in de Romeinse
tijd, een kustopening bestaan kunnen hebben
(bijv. een zeearm of een getijgeul), die pas veel
later verbreed en verdiept is, mogelijk onge
veer 100? Het "gat van Ente" meer noordelijk
aan Texels westkust is toch ook in de le eeuw
v. C. ontstaan? Waarom kan zoiets ten hoogte
van Huisduinen niet gebeurd zijn? Dat ik
bepaalde feiten niet betwist, wil niet zeggen dat
ik ze onderschrijf, maar dat de mij toegestane
plaatsruimte vol was. De archieven van
Egmond noemen 1170 niet als jaar van ont
staan van het Marsdiep en zijn overigens his
torisch niet altijd betrouwbaar, voor zover ze
niet vervalst zijn.
2. Ik wijs alleen op het voorkomen van een
andere periodiciteit in de literatuur, die de
auteurs niet vermelden in de lijst van geraad
pleegde literatuur, zodat zij die niet bij hun stu
die betrokken hebben. Zij zouden na kennis
neming van diens dissertatie met Sha Li Ping
in discussie kunnen treden.
De zeesleepboot UTRECHT (II) werd in het
voorjaar 1939, na het afkondigen van de voor
mobilisatie, onder contract met de Koninklijke
marine in de haven van Den Helder gestatio
neerd.
De UTRECHT (ex. STRAAT SOENDA), een
bij scheepswerf Gusto in Schiedam in 1919
gebouwd stoomschip van 316 ton, werd in
november van datzelfde jaar door de eigenaar
Bertus Bernhard, voor het in die tijd enorme
bedrag van vierhondervijfenzeventigduizend
gulden, aan Wijsmuller verkocht.
3. Na Zagwijns kaartpuklicatie zijn er alweer
heel wat publikaties verschenen over afwij
kende opvattingen, bijv. Woltering, 1994.
Overigens heb ik niets beweerd over een door
braak in 800, maar wordt in die latere litera
tuur zelfrond 500 al een Maredeop aangeno
men als getijdegeul.
4. Niet ik vergis mij, maar de auteurs hebben
in hun Lexicon van Kunzel c.s. de verkeerde
pagina's geraadpleegd. Op p. 285 staat dat
Uueromeri (ook Over meer) komt van uver
over stroomopwaarts, en zuidelijk van
Nederhorst den Berg ligt. Vgl. uteromeri van
uter buitenwaarts, d.w.z. stroomafwaarts:
Uitermeer, de oude naam van het Naarderneer.
Met Wieringen heeft dit totaal niets te maken.
5. Tegenwoordig wordt inderdaad aangenomen
dat het veen in de huidige Waddenzee pas veel
later is verdwenen dan Zagwijn in 1986 nog
aannam, bij. Ente, 1986. De Moerwaard is op
de kaart van Sgrooten zeer vertekend weer
gegeven en lag tegen Texels oostkust aan, van
waaraf ontginningen het veen inliepen; tot bij
de Afsluitdijk.
J.K. SCHENDELAAR
Het schip had als voortstuwer een triple-expan-
sie-machine van 700 pk. Stoom werd geleverd
door twee ketels die een verwarmend opper
vlakte hadden van 185 m2.
Wijsmuller, die tijdens de Eerste Wereldoorlog
(1914-1918) de meeste van zijn sleepboten
naar het buitenland had verkocht - vooral Italië,
Frankrijk en Rusland waren goede afnemers -
had in 1918 aan diverse scheepswerven in
Nederland opdracht gegeven voor de bouw van
niet minder dan elf zeesleepboten.
Omdat de aflevering van de bestelde schepen