73
HET "KERCKHOFF" 400 JAAR OUD
Het is de "gesworen landmeter P. Pietersen"
die in juni 1606 een tekening vervaardigde van
het duingebied ten zuiden en oosten van het
inmiddels landinwaarts herbouwde Huisduinen
en voor het eerst een omlijning met daarin de
aantekening "Kerckhoff' vastlegde. Op een
lokatie waar tot op heden de Algemene Be
graafplaats ligt. Met ander woorden, de huidi
ge begraafplaats is circa vierhonderd jaar oud.
Pietersen tekende de begraafplaats in de uitlo
pers van de Grafelijkheidsduinen ten noorden
van de duinheuvel "Conijnenbergh", iets oos
telijker lag het gehucht Heiligharn (nu omge
ving RK-begraafplaats). Door een akte die bur
gemeester Jan in 't Velt op 7 april 1829 aan
het "Provinciaal Bestuur in Noord-Holland"
schreef is bekend dat het stuk land aan de
gemeente behoorde, "de alhier aanwezige be
graafplaats behoort sedert onheuchelijke jaren
aan de Gemeente, zoo dat voor dezelve geen
aankoop van gronden tot aanleg voor een
begraafplaats heeft behoeven te geschieden".
Het was waarschijnlijk niet al te beste akker
grond en het lag, tegen overstromingen, op een
hooggelegen gedeelte van de Koogpolder tegen
de duinen, het hoogteverschil is nu nog waar
te nemen! De aanleg op zo'n opvallende loka
tie ver buiten de beide dorpen "op ruim een
uur gaans der gemeente gelegen" werd door
het dorpsbestuur tijdens de Franse Periode al
uniek genoemd als "zoo wij gelooven enig in
zijn soort". Een naam heeft het nooit gehad,
eeuwen geleden beschreef het dorpsbestuur het
als "vanouds zoo genoemd, aan den voet der
Grafelijkheidsduinen" en "het kerkhof ofte de
begraafplaats deses lands". Een korte tijd zelfs
"Borger Kerkhof' en vanaf de jaren 1840
"Algemene Burgerlijke Begraafplaats", maar al
circa 130 jaar is het bekend als de Algemene
Begraafplaats.
GEMEENTE KOOPT LANDERIJEN
Het oppervlak van het oudste gedeelte bedroeg
4345,88 m_ en liep ten oosten en ten westen
vanaf de opgang van het oude gedeelte tot aan
de "Oude iep". Eeuwenlang was het oppervlak
groot genoeg om de doden te begraven, zelfs
in de jaren 1820 als er al 1800 graven liggen
en er toch nog een kwart gedeelte leeg staat.
Oostelijk naast de begraafplaats ligt het land
van Pieter Korff, de sloot tussen zijn land en
de dodenakker houdt hij schoon van riet en
kroos. Dit doet hij al jarenlang, gelijk als hij
zijn land moet ploegen. Maar dan in de jaren
1840 wordt de begraafplaats te klein en werd
Pieter Korff benaderd om zijn land te verko
pen. Het aanbod van het gemeentebestuur
kwam hem eigenlijk wel goed uit want door
zijn hoge leeftijd wilde hij wel verkopen en,
na een aantal maanden niets meer gehoord te
hebben, werd hij zelfs ongeduldig. Op 23 sep
tember 1844 schreef hij dan ook een brief aan
burgemeester Jan in 't Velt om "te verneemen
in hoeverre de zaak gevordert is met het beno
digde land voor een kerkhof, wordt het zelve
aangenomen of wordt er afgezien, mij dunkt
het wordt eenmaal tijd om tot een besluit te
komen, derwijl mijn jaren het vorderen om de
zaak te weten ten einde mijne zaken daarna te
"Kerkhof Nieuwediep" circa 1850, met links Fort Erfprins en rechts het dorp Den Helder. Uit
het schetsboek van C.J. Vos, "Offcier van administratie bij Z.M. Zeemagt". (familie privé bezit).