40
uit de schepen langs de dijk. Alle invoer langs
andere wegen zullen als fraudeurs beschouwd en
als zodanig gestraft worden".
En uiteraard moest "de waagmeester sorgen dat
het opgengaan en toesluiten der waag gelijktij
dig met het comptoir van de gaarder der gemee-
nelandsmiddelen alhier geschiedde". Dagelijks,
uitgezonderd zon- en feestdagen, van 's morgens
9-12 en 's middags van 2-5 uur. Opvallende werk
tijden en een zesdaagse werkweek, toch maak
ten deze ambtenaren lange werkdagen door de
verschillende andere fucties die zij nog vervul
den zoals: kazememeester, marktmeester, gaar
der, lid commissie inkwartiering, verlegger of
afslager van de vis, gerechtsbode, buurtmeester
etc.
GOEDEREN UIT VERRE LANDEN
Als havenplaats kreeg Den Helder goederen uit
alle windstreken in de waag aangevoerd. Dit voor
zover de oorlog tijdens de Franse periode het toe
liet, maar ook over het land met paard en wagen
werden de balen, vaten en zakken aangevoerd.
Kruiden als: "notenmuscaten, nagelen, caneel,
foelie en peper" maar ook "coffy, thees, cacau,
amandelen, anijs, comijn, corenten en rozijnen,
gember, vijgen, veere, boter en kaas en allerleij
suikeren, grein, kooper, buskruit, hennip en hen-
nipgaaren - meel - droge en natte huiden, bran
dewijn, genever, liqueren, wijnen, bier, vlees,
spek, ossen, varkens, lammeren en schapen, turf,
brandhout, versche-, gedroogde of gezouten
visch" etc. etc.
Al deze goederen werden op het placaat in de
waag en op het comptoir vermeld en in de regis
ters bijgehouden. Dat men naar de waag ging
was wel zeker, want degene die dit niet deed
betaalde een hoge boete van f 200,=
VERHOGING BELASTINGGELDEN
Het is zomer 1814 als het dorpsbestuur "de Heere
Staats Raad Gouverneur van Holland" met zijn
gevolg op bezoek krijgt. Voor het bestuur de gele
genheid om de gouverneur te wijzen op de slech
te financiële situatie die in beide dorpen heerst.
De inkwartiering heeft zijn financiële tol geeist
zodat de dorpskas nagenoeg leeg is. Met klem
doet het plaatselijk bestuur bij monde van maire
(burgemeester) van Westerholt een beroep op de
gouverneur om met onmiddellijke ingang van
heden 31 augustus 1814 "de heffing tot bestrij
ding der plaatselijke uitgaven te doen". Met ande
re woorden een verhoging van 's landsimpost en
weegloon, maar ook op het haven- en loodsgeld,
gemeentelijke akten, belasting op de meelmolen,
etc. etc. alles maar dan ook alles waarop een
heffing lag!
Een dag later, op 1 september, komt het verlos
sende antwoord van de gouverneur:
Hij gaat met alle verhogingen accoord. Voor de
waag betekende dit wel dat per 100 pond gewicht
het weegloon met acht! stuivers werd verhoogd.
Door deze verhogingen werden de inkomsten van
's landsimpost en het weegloon samen voor het
jaar 1814 op f 800,= geschat.
Op onderstaande tabel uit de archieven van de
Gedeputeerde Staten worden de opbrengsten van
de wagen van omliggende dorpen en steden ver
meld in een overzicht van gesloten handelsover
eenkomsten met de waagmeester:
"de waag staat der gesloten accoorden"
gemeente
1814
en
1815
Haarlem
f
615,=
f
652,=
Hoom
f
364,=
f
371,=
Enkhuizen
f
232
f
264,=
Alkmaar
f
504
f
728,=
Helder en Huis
f
126,=
f
163,=
duinen
Oudeschild
f
26,=
f
44,=
Burg en Waal
f
42,=
f
44,=
(Texel)
Den Hoom
f
8,=
f
8,=
Schagen
f
33,=
f
44,=
In de jaren 1860 is de waag inmiddels vanuit het
oude dorp de Helder verplaatst naar de Ka-
naalweg in de toenmalige wijk L. Op deze loka-
tie staat anno 1995 het scholencomplex Noorder
Haaks en is bekend als het Molenplein. In de
vorige eeuw een prachtig strategisch punt waar
de aanvoer van goederen vanuit het Nieuwediep
tenslotte altijd langs kwam. Toch heeft het dan
al niet meer de waag functie als in de voorgaande
jaren. Door de afschaffing in 1851 van het "onvrij
