HELDERSE JAREN 1851-1875
115
door dr. L.F. van loo
Aflevering 14 - 1864
Bron: Provinciaal Verslag Noord-Holland
("Verslag van den Toestand der Provincie
Noordholland, gedaan aan de Provinciale Sta
ten van dat gewest door de gedep. staten in
de zomervergadering van het jaar 1865",
Haarlem 1865).
BEVOLKING
Het inwonertal liep op van 16.701 naar
16.775, een relatief geringe stijging. Net als
in 1863 was er een vertrekoverschot, maar
omdat er heel wat meer kinderen geboren wer
den dan dat er mensen stierven kon het aan
tal inwoners toch wat stijgen. De bevolkings
registers werden "in alphabetische orde inge-
rigt (niet naar de orde der huisnummers)".
Wijk- of buurtmeesters zijn aangesteld "die
deels tot het in orde houden van 't bevol
kingsregister medewerken, deels ook nog met
andere werkzaamheden, vooral in verband met
de armenzorg, belast zijn". Wat dat laatste be
treft waren de 25 onbezoldigde wijkmeesters
vooral actief met het afgeven van "bewijzen
van onvermogen".
GEMEENTEBESTUUR
Over 1863 was het batig saldo van de gemeen
telijke inkomsten en uitgaven maar liefst
31.266. De grootste uitgavenposten waren
armwezen 25.733, lager onderwijs 20.573,
openbare werken 49.110, inclusief 162
voor de aanleg van een vismarkt en 9.185
voor nieuwe riolen. Ook werd er voor ruim
dertig duizend gulden een plein aangelegd.
MEDISCHE POLITIE
De algemene gezondheidstoestand werd weer
als gunstig betiteld, maar niet zo als in het
"uitzonderlijk gunstige 1863".
Gedurende 548 verpleegdagen werden 32 pu
blieke vrouwen in het gasthuis verpleegd.
"Van deze 32 vrouwen hebben 29, als her
steld, het gesticht verlaten, zoodat er op 31
Dec. nog 3 in behandeling waren gebleven".
ARMWEZEN
"Te Helder toenemende armoede", evenals in
andere plaatsen, als gevolg van "stilstand van
werk en duurte van levensmiddelen". De ar
menzorginstellingen bedeelden 273 huishou
dens het hele jaar door en 332 tijdelijk met
wat geld en in natura (brood, kleding en brand
stof). Vijftien bejaarden, een gebrekkige en 76
weeskinderen werden in twee gestichten ver
zorgd.
OPENBARE VEILIGHEID
Het Helderse politiecorps bestond uit een
commissaris/waterschout, een inspecteur, drie
agenten, zes (rijks-)veldwachters en 27 nacht-
wachts, "waarvan er zeven eiken nacht en 20
om den anderen nacht dienst doen",
strandingen/schipbreuken
21 januari: "De Belgische schooner Alphine
- van Cuba naar Bremershaven, met tabak,
quinine en verfhout.
De trein, op weg naar Anna Pauiowna pas
seert de draaibrug over het Noordhollands
kanaal. In gebruik gesteld 18 december
1865 om 16.00 uur.