29
ders aan. Een schapebout was een delicatesse
die ook in de herbergen en logementen van Den
Helder en Huisduinen op de menuborden stond.
De hoenders gingen in de soep.
BALEN, VATEN EN RITSEN
Door de plaatselijke en Texelse schip
pers die met hun vrachtschuit
jes hun boterham verdienden
werden meer vrachten
naar het eskader ver
voerd. Zoals Volkert
de Wit, Lammert
Mooij en ook Reijer
Jansz Baas met zijn
schip de "Goede
Hoop". Balen
kaapsche
bonen, grau
we- en witte
rolerwten,
Vriesche gras-
boter en Stolk-
sche of Edammer
roodkorst kaas,
"niet jonger dan van
het vorig jaar", in klei
ne vaatjes.
De boeren uit de omtrek van de
kustdorpen leverden de uien "door
elkander gerekend niet minder dan vijf ponden
uijen aan een rits". Voor de lange reizen wer
den op de eest gedroogde uien in tonnetjes gele
verd.
Het eten werd op smaak gebracht met inlands
geraffineerd zout, zwarte pepers en half zwart,
half geel mosterdzaad.
Voor de ovens werden 18 duims dikke blokken
eiken-, beuken- of iepenhout aangevoerd.
Om de kelen te smeren leverde Kikkert jene
ver, rode en witte wijn en bessennat voor als
het schip onder zeilorders lag.
HET NIEUWEDIEP
De "Kroonprins" heeft veel als vlaggeschip in
eskaderverband gevaren met maarschalk De
Winter of schout bij nacht Lemmers aan boord.
Het lag dan op de Texelse rede of voer heen
en weer tussen Amsterdam en de monden van
de Zuiderzee. Als het schip in het Nieuwediep
werd afgemeerd lag het vooraan ter hoogte van
de huidige Paleiskade.Voor de jaren 1800 lagen
de schepen van oorlog nog ter hoogte
van de huidige visafslag tot
voorbij de Moormanbrug.
Vooraan in het
Nieuwediep lagen
toen de koopvaar
ders zij aan zij
en ook de
schepen van
s Lands Oost
Indië Com
pagnie als
de "Dog-
gersbank",
"Vrouw Cor-
nelia" en
"Schagen".
Gereed om
weer uit te
varen naar
verre landen.
Na ruim twintig jaar
trouwe dienst werd de
"Kroonprins" in 1819 ge
sloopt, de laatste restanten brachten op
de sloop nog geen f. 900,-op.
Bronnen:
Gemeentearchief Den Helder, inventarisnummer
145 besteding openbare werken; 151 requisities
van militaire fournituren; Maritieme Historie
Den Haag, schependocumentatie de "Kroon
prins"
RENS SCHENDELAAR
Foto:
De klassieke "spiegel" (achtersteven) van het
linieschip "Kroonprins", een imposante drie
master uit 1797