Evacuatie: geladen begrip
onder Helderse bevolking
26
Herinneringen komen soms op de vreemd
ste momenten weer boven. Zo ook tijdens
een lezing van de Helderse Historische
Vereniging in Enny's House aan de
Buitenhaven. Daar hield Jan Bremer een
lezing over "Jeugdherinneringen aan kerken
en sekten aan het Nieuwe Diep". De bedoe
ling was via deze jeugdherinneringen te
komen tot de geschiedenis van de Bethelkerk.
De videowerkgroep vertoonde later een pro-
duktie van de sloop van de voormalige
Bethelkerk. Op meeslepende wijze werden
wij door Jan van de ene groepering naar de
andere meegenomen. Geheel op zijn eigen
wijze lardeerde hij het geheel met persoon
lijke anecdotes. Deze rolden als pepernoten
uit zijn mouw. Dat hij de lachers op zijn
hand kreeg is wel duidelijk, of het verhaal
even duidelijk overkwam is de vraag.
Kenners van elke religie kwamen echter wel
bekende gegevens tegen en Jan zag er niet
tegenop om ze met naam erbij te betrekken,
wat de stemming alleen maar verhoogde. Een
deel van de lezing liep gelijk met mijn eigen
herinneringen en er zaten verschillende raak
vlakken in.
De herinneringen aan de kerkdiensten in de
Palmstraat en de C.J.M.V. hadden wij gemeen
schappelijk. Onvermijdelijk besloeg een deel
van het betoog de oorlogstijd en de evacuatie.
Veel van onze generatiegenoten hebben de eva
cuatie, al dan niet vrijwillig, meegemaakt.
Iedere evacuatie is een verhaal apart, zo ook
welke wij, als gezin, gedwongen moesten
ondergaan.
Het was begin najaar 1944 toen de nog aan
wezige bevolking van Den Helder bevel kreeg
om de stad te verlaten. Alleen zij die voor de
Duitsers noodzakelijk waren, konden blijven.
Ons gezin woonde aan de Ruyghweg waar wij,
via twee gedwongen verhuizingen uit Oud Den
Helder, terecht gekomen waren. Ook wij moes
ten vertrekken. Hoe je een en ander regelen
moest was de Duitsers een zorg, je redde je
maar.
Na het grote bombardement waren wij naar
Anna Paulowna gevlucht en huisden toen enke
le maanden in een schuur achter de woning van
een timmerman aan de Molenvaart. Daar zou
den wij nu ook naar toe gaan, hoewel het idee
niet aanlokkelijk was gezien de vorige ervaring
in die schuur.
Maar er moest geëvacueerd worden, te kiezen
viel er niet. Om te kunnen "wonen" moest het
noodzakelijkste naar ons evacuatieadres ver
voerd worden. Dit was een probleem op zich
zelf want vervoer was er op geen enkele wijze.
Er zat niets anders op dan het vervoer zelf te
regelen. Gelukkig kon een handwagen worden
geleend. Afgesproken werd dat mijn broer en
ik deze, volgeladen met bedden en toebehoren,
naar Anna Paulowna zouden vervoeren. Het
werd al met al een hele vracht die met touw
stevig vastgesjord werd. Wij waren toen 16 en
14 jaar oud en de gevolgen van het karige etens-
rantsoen waren merkbaar. Maar in bijzondere
omstandigheden beschikt een mens over niet
vermoede kracht.
Na het opladen en het middageten en met veel
goede raadgevingen gingen wij op weg. Het
was een warme dag en weldra waren wij door
nat van transpiratie. Via de Binnenhaven en
over de Basculebrug ging het richting De Kooy.
De zon scheen en het eerste gedeelte ging vrij
voorspoedig. Bij de Kooy brug aangekomen