MISLUKTE HANDEL IN BAKSTENEN MET ONVOORZIENE GEVOLGEN Van Pannerden tot Nieuwediep "Hel is mijn opgegeven zich met UwEd zoo mogelijk tot de levering van gebakken Waal- steenen, aan te sluiten, waarvan ik ruim schoots voorzien ben. Heb mede geïnformeerd dat UwEd jaarlijks veel steen gebruikt, zoo neem dierhalve de vrijheid zich tot het leve ren van Waal- steenen aan te bieden". In deze min of meer kromme stijl schreef de Pannerdense steenfabrikant Derk Terwindt op 2 januari 1838 aan "de Heere Gebroeders Janzen M. Metselaars etc. etc. op het Nieuwediep". "Ik hoop dat U mijne vrijpostigheid niet ten kwa de zult aanrekenen. Evenwel ik vertrouw dat UwEd mij misschien niet zult kennen. Pro 1836 heb ik nog geleverd aan de Kruidmagazijnen op het Nieuwediep voor rekening van A.G. Kloos, aannemer te Ameiden. Te Amsterdam hebben mijn Vader (burgemeester Amold ter Windt van Pannerden) en ik 1/3 der metselstenen voor het Oosteren Westerdok geleverd en vervolgens meerdere leverantiën voor fortificaties in Zee land. Het is de bedoeling dat ik gaarne wat steen aan UwEd zou willen leveren en verspreek eene prompte bediening". DUURZAME RELATIE Dit schrijven van één van de oudste steenfabri kanten uit het centrum van de Waalsteenbak kerijen luidde een langdurige relatie in met de Nieuwedieper aannemers. Sinds 1765 toen Hen- dricus ter Windt stenen leverde voor de kerk te Keeken behoorden de Terwindts tot een gere nommeerde familie van steenbakkers in die streek. Derk offreert dan een aantal door hem geprodu ceerde artikelen tegen de in zwang zijnde prijzen. Ie het ordinaire rood om per 1000 scheeps boord te leveren f. 650,- 2e beste rood f. 750,-; wat hier veel voor bui tenmuren met goed gevolg wordt gebruikt. 3e Boere Grauw f. 950,-; waarvan een sierlijk geheel kan worden gemaakt. 4e Hard Grauw f. 1050,-; dat geschikt is voor alle sluiswerk. 5e Vlak Klinkert f. 1150,-; voor alle sterkten. 6e Best Gevelgrauw f. 1250,-; waarvan bij ons te Arnhem het paleis van justitie wordt op gebouwd in derzelven voorgevel die wij ook geleverd hebben. De bijkomende transportkosten per schip zou den van huis tot huis niet meer bedragen dan f. 2,50 af. 3,- per 1000 stenen. Dat deze kos ten wel eens tegenvielen bleek reeds op 10 mei van dat jaar. De gebroeders Janzen hadden op 4 april een order geplaatst doch gebrek aan scheepsruimte joeg de vrachtprijzen omhoog met als resultaat, dat Terwindt voor de overeen gekomen prijs met geen schipper kon accorde ren. Ruim een maand later liet hij weten, dat ene schipper Moes bereid was 4000 stenen voor Den Helder in te nemen voor f. 3,50 per 1000. Dit verschil in de transportkosten werd later door Terwindt gecompenseerd. KERKBOUW Op 4 mei 1838 hadden de Helderse gebroeders laten weten, dat zij kans maakten op de bouw van een R.K. kerk (de Petrus en Paulus) aan het Nieuwediep. Terwindt liet per kerende post weten, dat zij daarvoor "Best Hardgrauw" dien den te gebruiken, "die wij UwEd kunnen leve ren tot 300.000 voor primo September, waar van er nu 60.000 voorhanden zijn en de rest uit de eerstkomende zomer gebakken moeten worden, geleverd tegen de prijs van f. 10,50 per 1000 scheepsboord. De "scheepsvragt" zou Ter windt voor f. 3,- per 1000 voor zijn rekening nemen, omdat er voor deze prijs met geen schip- 61

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Levend Verleden - Den Helder | 1994 | | pagina 5