20
HELDERSE JAREN 1851-1875
door dr. L.F. van Loo
Aflevering 8 1857
Bevolking
Ook dit jaar zet de bevolkingsgroei weer door:
het 'wettige' inwonertal stijgt van 13.275 naar
13.734. Dat is wederom het gevolg van zowel
een geboorten- als een vestigingsoverschot. Het
feitelijke inwonertal is op 31 december 1858:
14.599, waaronder 995 militairen (668 van de
zeemacht). Alkmaar telt op dat moment 10.515
inwoners, Den Helder loopt dus duidelijk uit.
In dit jaar is er zowaar een officiële echtschei
ding. Heel uitzonderlijk. Maar de mensen wer
den toen minder oud en een huwelijk duurde
dus aanmerkelijk minder lang dan thans. En
dan was er natuurlijk de verlating -een van
beide partners vertrok, zonder dat het huwelijk
officieel ontbonden was.
Landverhuizers
Jan Sevenhuyzen, (32 jr.) voerman van beroep en
mingegoed (niet echt arm. maar zeker niet welva
rend) vertrekt naar Kaap de Goede Hoop in Zuid-
Afrika "om een beter bestaan te zoeken".
Provinciebestuur
Voor het kiesdistrict Den Helder ontstaat een
vacature in de Provinciale Staten wegens het
overlijden van J. Schoon. In zijn plaats wordt de
burgemeester, mr K.J.C. Stakman Bosse, geko
zen. In de vergadering van 4 juni 1858 "neemt
hij zitting". Het provinciebestuur geeft een toela
ge van 500,- aan de "stoombootrederij Texel,
dienst doende tusschen Texel en het Nieuwe
Diep". De adjunct-opzichter van de provinciale
waterstaat in het arrondissement Nieuwe Diep
krijgt een salarisverhoging van 100,- per jaar.
Gemeentebestuur
J. Schoon was ook al lid van de Helderse
gemeenteraad. Van de 572 kiesgerechtigde bur
gers doen er 163 mee aan de eerste en 164 aan de
herstemming. Uiteindelijk wordt B.R. de Breuk
gekozen. Op 9 februari neemt de raad een nieuwe
gemeenteverordening aan: "op het beheer en het
behandelen der brandbluschmiddelen".
Begraafplaats
Op een deel der oude begraafplaats (is) een proef
genomen tot verbetering van het aanzien en de
verdeeling der begraafplaatsen; welke proef aan
de verwachting voldaan heeft, zoodat het voorne
men bestaat die verbetering voort te zetten. Ook
is men bedacht op de vergrooting der begraaf
plaats door aankoop van aangrenzende gronden".
Gemeentefinancien
Op een totaal bedrag aan inkomsten van bijna
96.000 gulden was het batig saldo ruim
27.500,- De gewone uitgaven belopen
86.000,-, de buitengewone 37.500,-
Gezondheid
Helder is dit jaar een relatief gunstige uitzonde
ring in Noord-Holland. Elders liet de gezond
heidstoestand veel te wensen over, getuige het
"hooge cijfer der sterfte" als gevolg van epidemi
sche ziekten -vooral "tusschenpoozende koortsen,
die reeds in de laatste maanden van 1857 zoo bui
tengewoon menigvuldig" voorkwamen. Vooral
onder de armen leidt dat bij velen tot "borstlijden
en waterzucht en eene steeds toenemende uitput
ting, welke niet zelden met den dood geëindigd
is", vooral te Haarlem (meer sedert de droogma
king van de Haarlemmermeer) en te Amsterdam.
Kerkelijke zaken
De bouw van een nieuwe pastorie voor de
Doopsgezinde gemeente is aanbesteed voor
7.390,- "waarvoor vanwege de provincie een
subsidie van 1000,- wordt verleend".
Aantal inwoners rond 15.000
Bestuurder J. Schoon overleden
Begraafplaats uitgebreid
Nieuwe Pastorie Doopsgezinden
Geplunderde schoener gestrand
Marine-droogdok aanbesteed
