J. VAN MUIDEN,
10 meter!! Daarna moest de Huisduinerzeedijk
worden verhoogd en naar het zuiden verlengd.
In het westen wordt het gebied nu begrensd
door de Grafelijkheidsweg, omstreeks 1970
aangelegd als werkweg van Rijkswaterstaat.
Over een deel van deze dijk is, oa op aandringen
van de Milieuwerkgroep Den Helder, zand aan
gebracht en helm geplant. Het ziet er nu heel
natuurlijk uit, maar er ligt een asfaltdijk onder.
In 1965 is aan weerszijden van de Streepjesberg
een tweede waterkering aangelegd met zand uit
het gebied zelf. Deze zanddijken bestaan nog
steeds maar zijn niet meer nodig.
Vegetatie
Stuifmeelkorrels uit het oude veen op het strand
zijn door de Rijks Geologische Dienst onder
zocht (De Jong, 1993). Hoewel het moeilijk is
uit een enkel monster conclusies te trekken kan
het terrein van toen worden omschreven als een
boomloos, moerassig landschap, waarin kruip
wilg de voornaamste opgaande struik was.
Verder veel biezen en zeggen, nogal wat dop
hei, orchideeën en weinig landbouw in de
buurt. Omstreeks 1900 is de plantengroei in
heel Den Helder door Hoek en Redeke geïn
ventariseerd; in een paar honderd jaar lijkt er
weinig veranderd. Daarna des te meer, zoals
blijkt uit het vergelijkend onderzoek door
Schendelaar (1986). Met name de Grafelijk
heidsduinen waren in 1900 nog rijk aan zeldza
me planten. Vochtige plekken achter de schiet
banen en ten zuiden van de Harmsloot wemel
den van vele soorten orchideeën.
Sloten aan de duinvoet waren ook rijk aan bij
zondere planten. Hoe een natuurlijk beheer kan
zorgen voor terugkeer van deze rijkdom valt
buiten het bestek van dit artikel, zie b.v. de
beheersplannen door Van 't Hoff en Van Oeffeit
(1986). De sloot langs de Bremstraat is nog
steeds bijzonder en het Refugium, beheerd door
de Werkgroep Vrijwillig Landschapsbeheer
wordt ook steeds bijzonderder.
Voor het schrijven van dit artikel ben ik dank
verschuldigd aan de Heer J.K. Schendelaar; aan
de Heer Oppenhuizen van het Hoogheem
raadschap Noordhollands Noorderkwartier die
mij wegwijs maakte in de archieven van de
(voormalige) Dienstkring Noordzeekust van
Rijkswaterstaat en aan de Heer Libosan van het
Gemeentelijk Kadaster, die mij attent maakte
op de luchtfoto's. De Heer H. Hobbelink ver
zorgde de terreinkaart.
Literatuur
Julie Hoek en H.C. Redeke (1900), Flora van
Helder
J. Westenberg (1961). Oude kaarten en de
geschiedenis van het voormalige eiland
Huisduinen. Verh. KNAW, Amsterdam
H. Schoorl (1969). Isaac Lemaire, koopman en
bedijker. 224 pp
H. Schoorl (1973). 600 jaar water en land. 534
pp, Wolters
J.K. Schendelaar (1986). Wilde planten van
Den Helder in 1900 en in 1985. Uitgave
Gemeentebestuur Den Helder
T.W.M. Bakker en C. ten Haaf (1986) Pompen
en verzuipen; wateroverlast rond de Helderse
duinen.
Rapport Adviesbureau Bakker en Ten Haaf,
Alkmaar
E. van 't Hoff en P.A. van Oeffeit (1986). De
vegetatie van de Grafelijkheidsduinen te Den
Helder in relatie tot enkele milieufactoren.
Intern Rapport nr 200, sectie Bijzondere
Plantkunde, Universiteit van Amsterdam
J. de Jong (1993).
Binnenhaven No. 10
19
Vierkante Kamerkachels van af f 8.
Kolenbakken van af 60 Ct.
Tangen 30
Poken 14
