Den Hoorn op Tezel. Hij kwam bij zijn tante in
de kost en ging in de bakkerij werken. Hier leer
de hij wat er gebeurde met meel, gist en water.
Terug in Helder werd hij bijgeschoold door zijn
oom Jan Bode die een bakkerij had op het
"Dijkje", een lage oude zeedijk, die later vervan
gen werd door een grotere en bredere dijk. In
november 1853 ging hij naar Frans Moorman,
een bakker op de Weststraat. Op 18 april 1855
trouwde hij met Johanna H. Winter (geboren te
Den Helder op 21 april 1831) en begin 1856 ves
tigde hij zich als meester broodbakker.
De bakkerij bood het jonge paar een behoorlijk
bestaan. De eerste boekhouding begint met een
potloodaantekening: "1 januari 1856 het eerste
koopje op den Dijk, om te beginnen het witte
brood was 25 cent, en het roggebrood 29 cent".
Zijn eerste omschrijving:
debet aan den Heer de Bakker Br.
1,5 last tarwe f 600,- f 900,-
1,5 last J. Rogge f 405,- f 607,50
voldaan 2 april 1856 1507,50
Personeel
Er kwam al gauw een knecht in dienst, want
"De Helderse Courant" van 4 januari 1881 ver
meldt dat de meesterknecht Simon Biersteker
als knecht en later als meesterknecht 25 jaar in
dienst is bij D. Hoogenbosch en dat hij als dank
voor zijn trouwe dienst een gouden horloge met
inscriptie kreeg aangeboden. "Wie zal de dui
zenden broden tellen door hem en onder zijn
leiding voor het hongerige menschdom in de
tijd gebakken", aldus de krant.
In 1860 had Dirk nog meer personeel nodig,
want hij plaatste op 13 september 1860 een
advertentie in de Helderse Courant voor "een
knecht zijn vak verstaande". Ook zijn uitbrei
dende huishouding had hulp nodig, want op 7
april 1861 vroeg hij in de Helderse Courant een
werkmeid tegen f70,- loon (per jaar?!).
In 1855 kocht Dirk bij Jan Mulders een brood-
kar voor f 27,-. De klanten in de buurt kwamen
het brood wel halen, maar naar Nieuwediep
met een mand brood kostte te veel tijd. Dus
Dirk moest met paard-en-wagen de straten
door. De meeste "straten" waren zandpaden
met zo af en toe wat stenen. Zijn eerste kar was
na drie jaar al versleten en in 1858 werd een
nieuwe gemaakt voor f 32,50 en 1859 nog eens
een nieuwe voor f 56,-.
Privé-uitgaven
Dirk noteerde in zijn crediteurenboek alle uit
gaven, zowel privé-uitgaven als voor zijn
bedrijf. Zo treffen we in de boeken de volgende
aankopen aan, die een beeld geven van de
bedrijfsvoering èn het persoonlijke leven van
Dirk en zijn gezin: de aankoop van een
Friesche staartklok dubbelslag in antieke kast,
in 1856 voor het bedrag van f 31,50; in 1857
werd een spiegelchiffonnière voor f 43,50
gekocht; in 1859 een gekleurde jas voor f 21,25;
in 1860 een bed met veren voor f f 60,50, een
deken voor f 9,- en twee matrassen voor f 8,50;
in 1862 een "ligte" broek en vest voor f 20,50;
en in 1863 werden bij C. Meijer in Helder 12
portretten vervaardigd voor f 5,-.
In 1857 vermeldde Dirk in zijn grootboek "debet
aan Gebr. Korf Helder voor het maken van een
kinderlijkkistje f 1,75; voor diverse leveranties
f7,03; totaal f8,78. Voldaan 3 juni 1857."
Dirk was bepaald geen uitgebluste bakker. Hij
hield van het sociale leven en bij een goed
gesprek kwam de wijnfles op tafel. In 1861
bestelde hij bij J.C. Meyknecht in Enkhuizen: 40
flessen bessesap (22%) f 9,-; 40 flessen witte
bessenwijn f 3,50; 10 flessen rode bessenwijn
f3,-; voldaan 12 december 1861 f 15,50.
Zorg voor anderen
Zijn sociale aard en zorg voor zijn medemens
blijkt uit de betaalde dokterskosten voor anderen:
In 1861 debet aan P.M.S. Krot, geneeskundige
diensten aan het zoontje van Juch f 1,40 en
geneeskundige diensten 23 visities f 9,20 en 2
visites f 0,80; in 1862 debet aan H. Bitter, 8 visi
tes bij Put f 2,40; in 1863 debet aan R. Boomsma
wegens heelkundige diensten bewezen t.d.v. de
zoon van de heer H. Peters f 5,-.
Enige idee over de omvang van het bedrijf geeft
134