HELDERSE JAREN
1851-1875
72
door dr. L.F.van Loo
aflevering 6 1856
Gemeente-financiën gezond
Nog geen terrein voor gasfabriek
Waterleiding in bedrijf gesteld
Broodprijzen sterk verlaagd
Aanvoer van steenkool toegenomen
Stoomsleephelling "wenselijk"
Bevolking
Helder zit nog steeds in de lift. De "wettige"
bevolking omvat eind 1856 ruim 600 zielen
meer, dank zij een geboortenoverschot en een
flink vestigingssaldo. Feitelijk zijn er op 31
december vrijwel 14.000 mensen in de
Juttersstad, waaronder 390 militairen van de
land- en 860 van de zeemacht.
Ondanks de economische bloei vertrekken
twee gezinnen naar Indië "om verbetering van
bestaan te zoeken". Cornelis Overdelinden, een
23-jarige onderwijzer (mingegoed), gaat met
zijn echtgenote naar Djokjakarta op Java.
Antonie van Dalen (38 jaar, mingegoed, ook
hervormd en "zeilenmaker" van beroep) denkt
met zijn drie kinderen te Batavia het betere
leven te vinden.
Provinciebestuur
Het kiesdistrict Helder met 599 kiezers wijst
nog steeds drie leden voor Provincale Staten
aan, waarvan twee door de stad zelf. J. Schoon
en J.L.Kikkert worden als zodanig herkozen.
De provincie ontvangt jaarlijks f 547,46 van de
administratie der Domeinen, die het weer krijgt
van de eigenaar van het Koegras voor de kosten
van het beplanten met stro en helm van de
Graaflijkheidsduinen en "van den zanddijk
langs het Koegras". Ook toen al buraucratie dus.
Gemeentebestuur
Mr. K.J.C.Stakman Bosse wordt herbenoemd
tot burgemeester van Helder. Hij is dat in 1853
geworden en zal tot 1888 in functie blijven.
De financiële situatie van de gemeente is
onverminderd gunstig, ieder jaar wordt met een
batig saldo afgesloten. Op een totale begroting
van ruim 80.000 gulden wordt zeker f 10.000
overgehouden.
Onderwijs
De bijzondere school der 2e klasse, die in 1855
was gestart, is alweer "te niet gegaan". Maar
daar staat tegenover dat "een te Helder
gevestigd onderwijzer (A.J.Leyer) in het jaar
1853 eene admissie bekomen (heeft) tot het
geven van onderwijs in de zeevaartkunde".
In 1854 en '55 zijn drie leerlingen in dat vak
onderwezen, in 1856 al tien, "waarvan één na
volbragte studie een voldoend examen heeft
afgelegd". Voorts is de Noorder zeil- en
roeivereniging opgericht met als doel "den
kunst voor het zeewezen aan te kweeken en
bepaaldelijk de oefening in het behandelen van
kleine zeil- en roeivaartuigen in zee te bevorde
ren door het houden van wedstrijden en het uit
loven van prijzen. Op den 20sten September
heeft een eerste wedstrijd plaats gehad, bij wel
ke gelegenheid uit de gemeentekas een premie
van f 100 is toegekend".
De Tekenschool telt 48 leerlingen (1855: 38,
1854: 33) en de leerwijze van Dupuis (zie vori
ge aflevering) blijft zeer goed voldoen. De
school is overgebracht naar een lokaal in het
gebouw van de werkinrichting voor behoefti-
gen. Door de nieuwe armenwet en de econo
mische bloei liep de belangstelling daarvoor
immers terug.
Openbare veiligheid
Net als in Haarlem heeft men ook hier maatre
gelen genomen om bij brand gebruik te kunnen
maken van de fonteinen der waterleiding en
