94
Dit dacht ik toen ik dezer dagen een bezoek
bracht aan het westelijk deel, dus het oudste
gedeelte der gemeente.
Ik zag het voormalig hotel "De Roode Leeuw"
herschapen in eenvoudige woningen; het oude
weeshuis in woningen voor militairen, de vroe
gere Doopsgezinde kerk gebezigd tot woon- en
turfpakhuis; het terrein der oude Hervormde
kerk gebezigd voor schapenwei.
Van de vroegere kerk der Israëlieten was niets
meer te vinden en waar voorheen de ingang
van de kerk der r.-k. gemeente in de Lange-
straat was, vond ik onzen Helderschen
Antiquair bezig zijn handwagen te beladen met
allerlei voorwerpen die hier en daar wellicht
nog begeerige koopers zullen vinden.
't Vroegere raadhuis herkende ik niet meer aan
de verschillende burgerwoonhuizen die er uit
zijn ontstaan, 't Meest verwonderde ik mij er
over, dat de tijdgeest zijn schennige hand
had geslagen aan een gebouwtje, dat ik in
mijn jeugd geloofde, dat voor de eeuwigheid
bestemd was.
"t winkelhuis van wijlen Arie Kooy is tot den
grond geslecht. Niet door de tand des tijds in
dit geschied, maar de eigenaar van dit perceel
heeft den moed gehad, dat huisje te amoveren.
Ik stond verbaasd, toen ik op die verlaten plek
staarde.
Daar, nabij de twee witte palen, die den ingang
door de steeg voor rijtuigen versperden, daar
woonde de oude groenteboer, die dagelijks zijn
stem door de Heldersche straten deed weerklin
ken: "Dat zijne pruimen als duimen, dat zijn
heele mooie alebesse, bessen als kersen". Daar
kochten wij, als jongens, onzen taaien uien-
boers.
Daar vierden we voor eenige jaren het feest
mede, toen Kooy een halve eeuw als groente
boer had gefungeerd; naar wien de steeg ten
eeuwige dagen Kooysteeg heet!".
Tradities
De oude Helder, het was een stadsdeel dat
aanéén hing van tradities. De Oudehelder-
school, dat hoge, logge en oude gebouw aan de
Middenstraat en Schoolstraat, was beroemd. Al
was het alleen maar om het "tijdsein", de fluit
ketel van een theewater kokende buurvrouw,
die precies om drie uur floot en waar de
onderwijzers en leerlingen de klok op gelijk
konden zetten. Generaties oude-Heldersen heb
ben op die school hun eerste kennis en wijsheid
opgedaan.
Nog meer herinneringen?
Soms zijn een paar woorden genoeg om de
ogen van oud-Heldersen te laten oplichten:
peren jatten in de tuin van Hoogerduijn; het
landje van dezelfde Hoogerduijn aan de
Fortweg waar deze schilderspatroon-vogelhan
delaar een uitzonderlijke collectie vogels hield,
de deftige Dijkstraat met het nog deftigere
Dijkje, waar de meer gegoeden, hogere ambte
naren en officieren woonden, maar waar ook
de dansschool van Polak was, de oude handels
school en later het clubhuis van de padvinders;
de fröbelschool van juffrouw De Boer aan de
Laan en de smederij van Moorman in de
Smidstraat - en verder het hele complex van
smalle straatjes en bochtige steegjes.
Met tenslotte als trots de ambachtsschool aan
de Laan, de beste school van Den Helder. De
school kwam tot stand op initiatief van een
groep ingezetenen, waaronder de toenmalige
gemeente-bouwmeester R.Kastelijn, die er een
belangrijk aandeel in had. De eerste directeur
was de heer Besseling. Later opgevolgd door
de heer A.Smit.
Enkele bekende leraren waren: Schwantje,
Oudkerk (elektriciteit), Kersten (bankwerken):
"zo... ouwe jongen, kan je het weer niet?",
Schippers - rooie Dirk - (meubelmaker) en
tevens adjunct-directeur, Edshard de Groot
(handtekenleraar). Losse leerkrachten o.a.
