56
dat hem wel het vaderschap van Hortenses zoon,
de latere Napoleon III, is toegeschreven.
Na de inlijving van ons land bij Frankrijk werd
VerHuell "algemeen bevelhebber der reeden en
havens van het Noorden".
Als bevelhebber van Den Helder reageerde hij
na het uitbreken van de opstand tegen het Franse
gezag (november 1813) niet op verzoeken van
G.K. van Hogendorp en anderen, om zich bij de
opstand aan te sluiten. Een in december 1813
door de nieuwe souverein koning Willem I
gestelde eis tot overgave van de vloot negeerde
hij eveneens.
Pas begin mei 1814 gaf hij de stelling Den
Helder over op bevel van de Franse koning
Lodewijk XVIII.
Turksma gaat in zijn boek uitvoerig op deze
periode in en concludeert dat VerHuells optre
den "een goede uitwerking" had: hij behield im
mers de vloot voor Nederland en voorkwam dat
de schepen in handen van de Engelsen vielen.
VerHuell is naar Parijs gegaan, heeft in 1816
vergeefs gepoogd weer in Nederlandse dienst te
komen, maar heeft zich daarna vele jaren als
organisator van de zending aan de protestantse
zaak gewijd. Hij stierf in 1845 te Parijs.
Hoewel er al veel meer over VerHuell geschre
ven is (1911, 1927, 1955, 1969), heeft Turksma
nog weer veel nieuwe gegevens in Nederlandse
en Franse archieven verzameld en een goed
gedocumenteerd, genuanceerd beeld geschetst
van een zeer bekwaam manager, vóór alles
marineman, maar te naïef en te star voor de
diplomatie.
Het uitvoerig gedocumenteerde boek telt 220
pagina's en kost f 39,50.
J.T. BREMER
<v ;s..
Het fort „La Salie" naar een afbeelding uit het boek van L. Turksma
