EBRS. WIERING 49 dorpsbestuur was overeengekomen dat de we zen geen geldelijk nadeel mochten ondervinden door het plaatsen van een tolhek. De ingebruikneming vond plaats op 8 april 1792, het weeshuis ontving f 120.0.0 voor het eerste jaar. Tolgaarder Comelis Hooft ontving f 25.0.0 voor het innen van de tolgelden en het bijhouden van een register. Tevens kreeg hij één gulden en acht penningen voor de onkosten aan schrijfbehoeftens. Het zijn deze "schrijfbehoeftens" die, in de vorm van een register in het Gemeentearchief van Den Helder, de herinnering aan het tolhek levend houden. De postwagen Uit het register van de tolgaarder blijkt dat er niet echt veel rijtuigen, voetgangers of vee het tolhek passeerden. Een voorjaarsdag in mei 1792 laat de volgende notities zien: 1 wagentje met 2 paarde en voerman met 2 passagiers: f 0.7.0 7 passagiers in de postwagen: f 0.3.8 1 boerewagen met 2 paarde en voerman: f 0.3.0 3 passagiers in de postwagen: f 0.1.8 1 sjees met 2 paarde en voerman: f 0.3.0 2 voetgangers: f 0.1.0 Dit gaf een dagopbrengst van achttien stuivers en zestien penningen. Ook de postwagen reed niet iedere dag zijn rit, de notitie "geen postwagen bij de poord" werd regelmatig gemaakt. In verhouding met ander verkeer, kwamen de postwagen, rijtuigen met twee paarden, voetgan gers en ruiters te paard vooral voorbij. Het eerste jaar ontving de tolgaarder f 564.10.10 aan tolgeld, maar omdat de totale uitgave f 750.15.8 was, had men een negatief saldo. Pas het tweede jaar, het weeshuis kreeg inmid dels f 25.0.0 minder, had men een positief saldo van f 177.5.2. Hoge verwachtingen Er werd door schout Van Herwerden en zijn schepenen geen verlenging van het octrooij aan gevraagd bij de Gecommitteerde Raden te Hoom. De redenen zijn niet meer te achterhalen, maar zullen waarschijnlijk de lage tolinkomsten en de Franse bezetting van 1795, met al zijn gevolgen, geweest zijn. Al met al slechte omstandigheden voor een dorpsbestuur dat hoge verwachtingen had van het tolhek. Het verbeteren van de wegen zou dan ook nog jaren op zich laten wachten. Ondanks dat het tolhek geen reden van bestaan meer had, liet men het tot in de jaren 1810 langs "de Rijweg naar de Helder" staan. RENS SCHENDELAAR Bronnen: Gemeentearchief Den Helder, inventa risnummers 107 (register weeshuis ontvangsten), 145 (besteding openbare werken), 189 (rekening tolhek) en 222 (octrooij tolhek). Rijksarchief Haarlem: topografische kaarten en tekeningen LUXE ROOD., BESCHUIT. EN BANKETBAKKERIJ i r Prima Tafelbeschuit MIDDENSTRAAT 53 HELDER u Specialiteit in Bekroond: Rotterdam October 1922

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Levend Verleden - Den Helder | 1992 | | pagina 17