31
Aangezien de hier bedoelde waarnemingen
geacht konden worden voor de wetenschap van
groot belang te zijn, heeft Uwe vergadering
[Provinciale Staten] in het afgeloopen jaar
gemeend deze goede zaak door eene bijdrage
uit de provinciale kas te moeten ondersteunen.
Deze bijdrage heeft gestrekt om de gebouwen
en werktuigen, die voor de waarnemingen ver-
eischt worden, te verbeteren en te vermeerde
ren.
Men is daardoor alzoo in de gelegenheid
gesteld een volgend observatorium op te rigten.
De meest voorkomende waarnemingen zijn de
volgende:
1de thermometerstanden;
2. de barometerstanden;
3. de rigting en drukking van de wind;
4. de waterstanden in het Marsdiep;
5. de gevallen regen en uitdamping;
6. de declinatie, inclinatie en intensiteit van den
magneet;
7. de electriciteit van de lucht.
3. en 4. door middel van zelfregistrerende
werktuigen.
"Voor het onderhoud der zeewerken voor de
kusten van Willemsoord, den Helder en
Huisduinen wordt door de provincie voortdu
rend met zorg gewaakt.
Bij de stormen in de maand Februarij 1854 zijn
op zeven verschillende plaatsen te zamen 925
vierkante ellen steenglooijing los en uit elkan
der geslagen." De diepte in het Marsdiep blijkt
langzaam maar zeker de voet van de zeewering
te naderen. Daarom is jaarlijkse bestorting hard
nodig.
De duinwaterleiding aan den Helder, voor de
levering van "versch en zuiver drinkwater aan
de van het Nieuwediep vertrekkende zeesche
pen", was nog niet tot uitvoering gekomen. De
verleende concessie werd "met koninklijke
bewilliging overgeschreven op name van den
Heer Mr. Ch. Bosch Reitz te Amsterdam, die
nu het voornemen heeft om deze wenschelijke
aangelegenheid tot stand te brengen".
WEGEN
De Rijks Groote weg Alkmaar tot het
Nieuwediep: werken daaraan werden aanbe
steed voor een bedrag van f 13.226,67, inclu
sief de bestrating in de gemeente Helder.
Voorts werden straten en pleinen, wegen en
voetpaden, bruggen en overzetveren, plantsoe
nen en wandelplaatsen onderhouden.
LANDBOUW
Gras- en bouwland in het Koegras en in Helder
deden respectievelijk 150 a 200 en 500 tot
1200 gulden. De pachtprijzen waren 7 a 30 en
40 a 75 gulden de bunder. Het gemiddeld dag
loon voor een landarbeider was in het Koegras
70 cent per dag.
De Hollandsche Maatschappij van Landbouw
had een afdeling in Helder met 52 leden in
1854, tegen 44 in 1852. Ook dit jaar was er
weer longziekte, waaraan in Helder 14 runde
ren stierven.
De veestapel omvatte 369 paarden, 1772 run
deren, 3965 schapen, 40 varkens, 8 bokken en
29 geiten; de telling werd echter gehouden in
december als de meeste varkens al geslacht
zijn.
Schaapskudden werden door 64 mensen
gehouden, waarschijnlijk op de zogenoemde
woeste gronden.
Veehandel op Londen was nog omvangrijk
(o.m. ruim 4800 runderen en 28.325 schapen),
maar er ging nu ook veel vee naar Frankrijk
vanuit ons land.
Door schaarste van gras in de zomer en over
vloedige regenval in het najaar was het gras
schaars, wat leidde tot een lagere kaasproduk-
tie, die echter wel van uitmuntende kwaliteit
was.
Te Helder werden 145.000 Ned. ponden (=kg)
boter en 200.000 dito kaas geproduceerd.
Voorts werd uit deze gemeente 16.000 kg wol a
85 cent per kilo uitgevoerd.
De forse stijging van de broodprijzen in 1853
zette zich dit jaar nog enigszins door; rogge
brood deed in januari 14,5 cent en in december
15 cent.
Provinciale werken
