HERINNERINGEN AAN DE FRANSE TIJD
113
Van een onzer leden ontvingen wij deze foto van
het standbeeld van generaal Brune, de overwin
naar van Castricum uit 1799; de man die samen
met onze Daendels de Engelsen en Russen ver
sloeg en tot de aftocht dwong. Het beeld staat in
Brive, de stad waar hij op 15 maart 1763 werd
geboren. Voor ons lid riep het fraaie beeld herin
neringen op aan de tijd waarin onze woonplaats
veranderde in een Franse vestigingstad, Napo
leons "Gibraltar van het Noorden".
Eerder ontvingen wij een verzoek van iemand
uit Huizen, die de gelukkige bezitter was gewor
den van een boot met de naam "Falga". Enig
speurwerk bracht hem in kennis met het Falga-
winkelcentrum in onze stad en daaruit volgde
zijn vraag aan ons naar de herkomst en beteke
nis van deze naam. Wij wisten hem tot zijn
genoegen als volgt te informeren:
Falga herinnert aan de voormalige Franse batte
rij "Du Falga" onder de Stelling van Den Helder
en werd aangelegd in de jaren 1812 en 1813 in
de duinen ten zuiden van het fort "Morland",
thans "Kijkduin." Het fort telde een bewapening
van 24 kanonnen van 36 ponden en bovendien
nog 14 mortieren. De langgerekte vorm, even
wijdig met de kustlijn langs de Noordzee,
bestond uit een courtine, eindigende links en
rechts met een half bastion, met het front van
een en ander naar de Noordzee.
Na de Franse debacle bij Leipzig en de aftocht
van de Franse troepen gaf de commandant van
de Stelling van Den Helder, admiraal Verhuell,
bevel om het kruitmagazijn van het fort Du
Falga te doen springen, waaraan op 2 december
1813 gevolg werd gegeven. Kort nadien is de
batterij in verval geraakt en dank zij mensenhan
den en natuurkrachten verdwenen.
Opmerkelijk is dat de aan Franse militairen her
innerende namen van de forten alle zijn verdwe
nen; Morland werd Kijkduin, Fa Salie werd
Erfprins, Du Gommier werd Oostoever. Slechts
de naam van het verdwenen Falga is na bijna
twee eeuwen nog steeds levend gebleven in
onze stad.
Als gebruikelijk werd het fort genoemd naar een
van Bonapartes beroemde legeraanvoerders. In
dit geval naar de generaal, commandant der
genie in Egypte, Louis Marie Joseph Maxi-
milien Caffarelli du Falga, afstammeling van
een Italiaans geslacht, geboren in 1756 op het
kasteel Falga. In 1799 sneuvelde hij tijdens het
beleg van St. Jean d'Acre.
M.H.
Dit standbeeld van de Franse generaal Guillaume
Brune staat in Brive-la-Gaillarde, de uit de
Romeinse tijd daterende stad in Frankrijk, waar hij
in 1763 werd geboren. Brune, een trouwe dienaar
van Napoleon, werd in 1815 door royalisten in
Avignon vermoord.
