46
"vermeerderde uitvoer naar omliggende plaat
sen en wel voornamelijk naar den Helder".
Het Koegras "is op vele plaatsen nog verre van
vruchtbaar, maar, dank zij de krachtdadige
pogingen welke in de laatste jaren tot verbete
ring van dien grond zijn aangewend, dan toch
in een staat van vooruitgang. De groote verme
nigvuldiging van boerenhofsteden, welke in
den laatste tijd is opgemerkt, kan daarvan tot
bewijs strekken".
Er heerste schurft onder het wolvee, "zoo als
b.v. aan de Helder, waar 338 schapen ten
gevolge van schurft het leven verloren". De
Helderse veestapel omvatte 343 paarden (13
hengsten, 149 ruinen, 157 merrien en 24 veu
lens), 1284 runderen (24 stieren, 1 os, 1082
koeien en 177 kalveren), 2550 schapen, 96 var
kens, 7 bokken en 37 geiten.
Veehandel op London: "Uit De Helder werden
3 paarden, 2007 stieren/ossen/koeien, 1314
kalveren/hokkelingen, 34.302 schapen, 13 lam
meren en 227 varkens uitgevoerd". Voorts ging
er nog vee uit Noord-Holland naar Engeland
via Amsterdam, Texel en vooral Rotterdam.
Oestervisserij: In 1851 zijn uit de te Helder
aanwezige bewaarplaatsen verzonden 100.000
stuks oesters, tegen f 30 a 40 de 1000.
De kustvisserij kende teleurstellende resulta
ten, maar arme vissers konden het iets compen
seren door schelpenvisserij - zo werden te
Huisduinen 250 kub. el schelpen gevist.
NIJVERHEID
De werktijden van ambachtslieden waren
zomers van 5.30 's morgens tot 19.00 's avonds
met drie schafttijden van 8-9, 12-13.30 en
15.30-16.30 uur. Het dagloon (te Amsterdam)
was van f 0,90 voor een sjouwerman tot f 1,80
voor scheepstimmerlieden. Men werkte toen
zes dagen per week. "Vele ambachtslieden heb
ben de gewoonte om in het zomerseizoen den
werktijd met een vierde van den dag te verlen
gen, waardoor ook het gestelde loon met een
vierde van het dagelijksche bedrag vermeer
derd wordt".
Sjouwers en opperlieden verdienden in de win
ter 80 cent per dag, loodgieters en smeden f
1,50.
Echte fabrieken waren er nauwelijks in Den
Helder. Genoemd worden een kleine leerlooie
rij die in dat jaar 2000 kg. leer afleverde en
voorts drie korenmolens en een houtzaagmo
len.
Nieuw gevestigd werd een zoutziederij van J.
Sevenhuisen en Cie.
HANDEL
"Aan de Helder is de groothandel van weinig
uitgebreidheid.
Behalve enkele kleine ladingen graan, steenko
len en somtijds hout, heeft geen aanvoer van
buitenlands voor rekening van ingezetenen der
gemeente plaats gehad".
De haven was vooral voor de doorvoer naar
Amsterdam.
"De stoomsleepdienst aan het Nieuwe Diep,
onder directie van den Heer Paul van Vlis-
singen, tot het in- en uitslepen van schepen
aldaar bezit thans twee boten, namelijk de Stad
Amsterdam, raderstoomboot van 140 PK, en
de Archimedes, ijzeren schroefboot van 80 PK.
Door deze boten zijn in 1851 binnen gesleept
205 en naar zee gebragt 268 bodems. In ver
band met de onlangs ingevoerde vermindering
der sleeploonen kan gezegde stoomsleepdienst
beschouwd worden als van groot belang voor
de scheepvaart op Amsterdam".
De radarstoomsleepboot „De stad Amster
dam" met een machinevermogen van 140 pk
