14
Texelse zeegat binnen. Gezien de samenstelling
van de equipage waren het walvisvaarders die
terugkeerden van hun vangstgebied. Het kon
vooi stond onder bevel van de admiraal Claas
Cornelisz Buy, commandeur van "De vergulde
ham" uit Avenhorn en bestond verder uit drie
schepen. Zij werden gecommandeerd door
Reyer Jansz van Petten als vice-admiraal,
Cornelis Cornelisz Pop van Schermer zijnde
schout bij nacht en Maarten Claasz Backer uit
De Rijp.
Het was het tweede jaar van de in 1672 uitge
broken oorlog met Engeland, Frankrijk,
Munster en Keulen. Om de handelsvaart van de
Republiek afbreuk te doen zullen ook Engeland
en Frankrijk hun koopvaarders desgewenst van
kaperbrieven hebben voorzien. En inderdaad,
nauwelijks was het konvooi van Claas Buy op
de rede van Texel aangekomen of diens schip
"De vergulde ham" werd door twee Franse
kapers aangevallen. Na een strijd "van versche-
ijden glase selfs oock naar de doodt van de com
mandeur, sonder dat gedurende 't gevecht haar
eenighe adsistentie ofte hulp ter wereldt door de
drie andere voorn, haere compagjons wierde
gedaan, werd "De vergulde ham" door de twee
viandelijcke kapers verovert". "Trouwe-
looselijck" hadden de drie andere commandeurs
hun admiraal Claas Buy in de steek gelaten en
hadden "sonder naar de selven om te sien" een
veilig heenkomen gezocht.
We mogen aannemen dat "De vergulde ham"
meer manschappen telde dan de gesneuvelde
Claas Buy en de vijf mannen die het vege lijf
wisten te redden. Misschien zijn zij ook gesneu
veld, misschien ook gevangen genomen.
Blijkbaar hebben hun verwanten voor wie zij
kostwinner waren, zich tot de plaatselijke
armenvoogden gewend om een ondersteuning
in hun nood. De voogden op hun beurt wilden
zich enige zekerheid verschaffen omtrent het
gebeurde op het Marsdiep waar zij zo nauw bij
betrokken raakten en verzochten daarom de
overlevende opvarenden een verklaring af te
leggen voor de Enkhuizer notaris.
Op 31 januari 1675 compareerden de vijf voor
notaris Johan Meun. Het waren harpoenier
Klaas Jansz., de twee lijnschieters, Remment
Meindertsz en Jan Jansz., de mr. chirurgijn
Pieter Cornelis van Meurs en de stuurman van
de "chaloup" Jan Hendriksz. die hun verklarin
gen aflegden ten behoeve van de armenvoogden
van De Rijp, Schermer, Avenhorn en Petten.
Verwonderlijk bij dit verhaal is dat de geschie
denis zich als 't ware vlak voor de Hollandse
marinebasis afspeelde zonder dat er een hoeker
of galjoot probeerde tussenbeide te komen of
het moet zijn dat zelfs de kleinste schepen naar
zee waren vertrokken om de andere zeegaten te
bewaken?
Bron:
Streekarchief Hoorn, Not. arch., Johan Meun
Enkhuizen akte nr 201
Met dank aan ons medelid mevr. D.J. Bais-
Hillen die ons op de inhoud van deze notariële
akte attendeerde.
M.M.J. HOOGENBOSCH
Dricmasthueker, dienende voor bulsconvooien (18e eeuw)
Illustratie uit ,,De Nederlandse Convooidienst"
Driemaster, een scheepstype dat in de 18e eeuw
werd gebruikt voor z.g. buiskonvooien.
(Uit: De Nederlandse Convooidienst
