75
VERHALEN UIT HET BUITENVELD (2)
Een walvis op het strand
De befaamde Cronyk van de stad Medenblik van Dirk Burger van Schoorel (1650 - 1717)
bevat ook "een nette beschrijving van veele aanmerkingswaardige geschiedenissen in Noord
holland voorgevallen". Een van die geschiedenissen is het volgende verhaal van een op het
strand tussen Callantsoog en Huisduinen aangespoelde walvis:
Volgens Van Dale's Groot Woordenboek der Nederlandse taal is een kroniek "een verhaal van
gedenkwaardige gebeurtenissen, in tijdsorde gerangschikt, doch zonder onderlinge aanhang".
Aan deze omschrijving voldoet Dirk Burgers kroniek in hoge mate, want nadere bijzonderheden
over deze gebeurtenis aan de westzijde van het Buitenveld ontbreken geheel.
Hoewel de auteur van de kroniek deze gebeurtenis zelf niet heeft meegemaakt, omdat hij pas in 1650
geboren werd als zoon van Jan Cornelisz, herbergier in "De Jonge Prins" te Schoorl, hoeft aan de
juistheid van zijn verhaal niet getwijfeld te worden.
De chirurgijn Dirk Burger van Schoorel, die op het kerkhof van Callantsoog begraven ligt, was
immers ter plaatse goed bekend en heeft ongetwijfeld mensen gesproken, die de bovenvermelde
gebeurtenis wel hadden meegemaakt. Bovendien, hoewel het beslist niet dagelijks gebeurde, kwam
het wel vaker voor dat een walvis ergens op de kust van de Lage Landen strandde.
"1641Den 5. Octoher, is alhier op de Strant van Callantsooge een Walvis gestrant en aangespoeit
(die mecrocephale genaamt wierde) omtrent het Buizegat. Hij was 68 voeten - ca 17,4 meter), hij
spoog veel vet op Strant.
Die hem kogten wisten de hersenen daar uit te halen, die al te malen als Honingraden aan elkander
lager, die hij rafineerde met een looge van kalk gemaakt, en doe hadde hij de schoonste Sperma Ceti,
die men in de apotheek kon vinden, en kreeg daar zeer veel geld van."
In 1598 maakte
Gilham van der Gou
wen deze gravure, die
op het strand tussen
Scheveningen en Kat
wijk was aangespoeld.
