HUISDUINERWEG VOLGT TRACÉ VAN
EEUWENOUDE KOOCH-WECH
12
Blijkens een door Dirk Abbestee, secretaris van Callantsoog en landmeter, in 1669
vervaardigde kaart van het land van Huisduinen en Den Helder - waarop de drie polders, de
polderwegen en wateringen zijn aangegeven - bestond de huidige Huisduinerweg toen reeds
onder de naam "Kooch-wech". Deze weg liep (en loopt) vanaf de Kooch-dijk bij het Nieuwe
Wiel (thans Jacob van Heemskerckstraat) tot aan de driesprong (thans Huisduinerweg,
Badhuisstraat en Tuintjesweg).
In de Koochpolder bevond zich een tweede weg: het "Mientepat". Dit is de huidige
Fortweg, lopende vanaf Den Helder naar fort Erfprins. Ook in het Oudeland bevinden zich enige
polderwegen. Van de weg, lopende vanaf "de nieuwe kerck" van Huisduinen naar de dijk van
1662 - toen de Mangelewech genaamd - herkennen we een gedeelte van de huidige H.W.
Mesdagstraat. Huisduiners weten, dat een ter plaatse aanwezige sloot nog steeds de Mangelesloot
wordt genoemd.
Voorts is op de kaart aangegeven de "Harster-Wech", thans bekend onder de naam
"Grasdijk" (vanaf de manege tot aan fort Erfprins en - uiteindelijk - tot de Huisduinerweg). Ten
slotte staat op de kaart - vanaf halverwege de dijk van 1666, gaande langs het Sieuwerdewiel tot
aan de dijk van 1666 de aanduiding "wech" zonder meer. Deze weg heette de "Papenesserwech"
en is later geheel door de zee opgeslokt. (De naam Papenes gaf aan, dat de pastoor van Huis
duinen in de Middeleeuwen ter plaatse zijn landerijen had.)
In de "Nieuwelantse polder" zien we de vijf polderwegen, die bij de plaats van de huidige
Watertoren bijeen kwamen. Dat zijn (met de zon mee) allereerst de Kruijswech (de huidige Java-
straat, met een bijna haakse bocht overgaand in de huidige Polderweg), vervolgens de Nieuwe
lantse wech (de huidge Spoorstraat), de Sluijsweg (nog gedeeltelijk herkenbaar in de Boerhaave-
straat en de Parallelweg tot aan de Sluisdijkstraaten tenslotte de voortzetting van Nieuwelantse
weg (de huidige Middenweg). Hiermee is de oude benaming "De Vijfsprong" volledig verklaard.
Op de kaart komen nog een aantal wegen voor met de benaming "notwech". Eén van deze
wegjes - bestemd om naar de landerijen te komen - hebben met mij oudere Helderse ingezetenen
nog gekend. Het betreft "de Bolweg", een zijweg van de Middenweg, maar de Helderse voetbal
club "H.F.C. Helder" zijn terreinen had.
Met het bovenstaande hoop ik een schriftelijke vraag, die ons lid N.P. Romer ons op 21
februari j.1. heeft gesteld, naar genoegen te hebben beantwoord.
Nevenstaand kaartje, dat in 1669 werd getekend door Dirk Abbestee (op het formaat 48 bij
37 cm), toont linksboven het zware Westerhoofd, dat in 1665 werd aangelegd. Het ligt als een
vooruitgeschoven post op de noordwesthoek. Het kaartbeeld reikt aan de oostzijde niet verder dan
de huidige Weststraat. A.P.VLAM
