113 Er staat dus niet dat er vijftig vrijwilligers uit Petten zich bij de Watergeuzen aansloten zoals Van Deursen beweert. 6) Een ande auteur F. Vogels, die veel over de Watergeuzen geschreven heeft en die we hierboven reeds citeerden, schreef in hetzelfde arti kel: "uit Callantsoog en Huisduinen meldden zich wel vijftig lieden aan",. Helaas noemt hij de door ham gebruikte bron niet. Waarschijnlijk is het zo dat de vijftig die bij Petten met de Water geuzen scheep gingen grotendeels wel uit de Noordkop afkomstig waren, maar zeker niet alleen uit Petten en zelfs niet alleen uit het Noor derkwartier. Een Hollandse jongen verklaarde in die dagen: "de geusen zijn upt lant gecomen ende daer loopen veel jonge gesellen met haer tscheep". Twee van hen zijn met name bekend geworden: Joris Claes uit Hillegom, aangeworven bij Huisduinenn en Claes Koene uit Leiden, aan genomen bij Katwijk. Beiden werden in december van dat jaar (1571) door de Spanjaarden gevangen genomen en in Groningen terechtgesteld. 7 Uiteraard beweerden degenen die door de Spanjaarden gevangen genomen werden, dat zij genrest waren door de Watergeuzen. Het is onmogelijk nu nog uit te maken wie toen loog of waarheid sprak. Het is alleen niet waarschijnlijk dat veel van die vrijwilligers die in Petten aan monsterden dit uit principiële overwegingen deden. Het zal voor de Pettemers niet anders geweest zijn als voor zovele an deren op het onbeschermde platteland: élke soldaat was een vijand. Ook voor hen golden de dichtregels van een tijdgenoot die luiden: Die Spaengiaert wil ons hencken als wij die Geus bijstaen die Geus die wil ons crencken als wij bij de Spaengiaerts gaen wij hebben aen geenen cant vree..... 8) Waarschijnlijk zullen de bewoners van de zeedorpen, evenals zo veel anderen wel anti Spaans geweest zijn, maar daarom waren ze nog niet pro Geus en zeker niet buitensporig ketters. J-T» Bremer Literatuur 1 D..P. Blok, 2.A..J* van der Aa, Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden deel 9, 1847, blz. 144 De Franken in Nederland, 2e druk 1974 blz. 95 3.J- Presser, De Tachtigjarige oorlog, 4e druk 1963, deel I, blz. 79 4.F.. Vogels, De Watergeuzen voor de kust van Hollands Noor derkwartier in het voorjaar van 1571 in: De Speelwagen, 1946 blz. 120 ev.

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Levend Verleden - Den Helder | 1990 | | pagina 15