K]£\ï?®ilS@K3°route
Den Helder
MïlfM
- 24 -
WANDELROUTES
LANGS DE LINIE EN
VESTINGWERKEN
De (vrije) -wandelroute voert grotendeels over
de Iïelderse Gemeenschapslinie, welke een ver
binding vormt tussen de langs de zuidelijke
grens van de oude stad gelegen forten. Geko
zen kan worden uit afstanden van 4-=r tot 12-g-
kra,met plaatselijke uitzichtpunten.
De opening van deze toeristische route ge
schiedde op 31 juli 1988 door de franse zaak
gelastigde in ons land.
Hoewel historisch niet geheel verantwoord te
achten is aan deze wandelmogelijkheid de naam
NAPOLEON - ROUTE
gegeven.
Tijdens de inval van de Engelsen en Russen in
1799 in Noord-Holland was duidelijk gebleken,
dat de basis van de landzijde niet voldoende
verdedigd kon worden. Nadien werd dan ook be
sloten hierin zo spoedig mogelijk te voorzien.
Het was de inspecteur-generaal van de water
staat, Jan Blanken (1735-1838), die -t oen nog
voor de regering van de Bataafse republiek -
in zijn plan van 1803 een verdediging aan de
landzijde ontwierp met een fort bij Kaaphoofd,
een versterkte toegangspost op de Sluisjes-
dijk en een batterij op het Nieuwe Werk, waar
tussen een aan te leggen verdedigingslinie.
In de loop van de volgende jaren zagen nog een
aantal andere plannen het licht, veelal steu
nend op de hoofdpunten van het plan-Blanken.
In april 1811 reeds verleende Napoleon zijn
goedkeuring aan een totaal-plan voor de stel
ling Den Helder en Texel. Voor wat het land-
front van Den Helder^betrof omvatte dit plan de forten Lasalle
(later Erfprins), 1'Ecluse (Dirksz Admiraal) en Du Gommier (Oost-
oever), door een wal met voorliggende gracht met elkaar verbonden.
Hoe belangrijk de inbreng van Jan Blanken was bleek wel, toen hij
bij het bezoek, dat de keizer op 15/16 oktober 1811 bracht, als
enige nederlandse adviseur in het franse gezelschap de plannen
aan de keizer uiteenzette. Op 8 maart 1812 keurde Napoleon het
definitieve plan voor deze linie ter verdediging van het landfront
van Den Helder goed.
Na het bezoek van de keizer werden de nodige werken met voort
varendheid aangepakt. Op het reeds in 1791/92 aangelegde Nieuwe
Werk (kiel- en werkplaats voor de Marine) werd geschut opgesteld
en -als fort Du Sommier-voorzien van een bedekte weg en lunet.
De forten Lasalle en 1'Écluse werden in I8ll/l3 aangelegd, o.a.
met behulp van 1500 Spaanse krijgsgevangenen, die speciaal voor
de bouw van de forten naar den Helder waren getransporteerd.
Ook met de aanleg van de verbindingshal en gracht werd in de
periode I8ll/l3 een begin gemaakt,, maar bij de definitieve val
van Napoleon was dit grondwerk maar zeer weinig gevorderd,
(Waar in verhalen over het beleg van 1813/1^ wordt gesproken over
schildwachten, die hun posten bij de stadsomwalling betrokken,
dient men te bedenken, dat daarmee wordt bedoeld een in 1803 aan
gelegde lichte omwalling om het toenmalige dorp Helder -de voor
malige Oude Helder-,ter plaatse waar nu de Prins Willem-Alexander
singel loopt).
De voltooiing van de verbindingswal kwam eerst in 1826/27
tijdens de regering van Koning Willem I tot stand. In 1886 werden
in de wal enige batterijen ingericht.
Maar laten we erkennen dat voor een toerist een Napoleon—route
gemakkelijker in het gehoor ligt dan een Jan Blanken - of Koning
Willem I- route