Het karmelietenklooster Oudorp
Ai
Wat is de precieze locatie van het
Karmelietenklooster dat vanaf de
tweede helft van de 15e eeuw tot
en met 1573 in de Oudorperpolder
heeft gestaan? De Alkmaarse (bank)
bestuurder Jan Belonje, die als
historicus grote faam verwierf,
schreef in 1956 voor Carmellus, het
internationale blad van de orde van
de Karmelieten een Engelstalig artikel
waarin hij ingaat op de geschiedenis
van dit verdwenen klooster. Hij
refereert daarin aan een stuk in het
gemeentearchief van Hoorn, van 28
februari 1497, waarin een gebiedje
dat in die tijd Sweengeest heette,
wordt genoemd als de locatie van het
convent. In vertaling heeft Belonje
hierover het volgende te melden:
"Alhoewel de naam als zodanig niet
meer bestaat, is de plek waar het
klooster ooit heeft gestaan duidelijk
waarneembaar door goed zichtbare
verhogingen in het land ten zuiden
van de Munnikenweg."
Even verderop in het artikel legt
Belonje uit dat het stuk grond al
in de 17e eeuw werd gebruikt als
weiland. Maar hij etaleert in zijn
stuk ook een bezorgde blik op de
toekomst. "Huizen werden hier nooit
gebouwd, alhoewel er een algemene
tendens is om dat tegenwoordig te
doen" Belonje kreeg gelijk. Amper 15
jaar nadat hij deze woorden schreef,
werd er door de gemeente Oudorp
een nieuwbouwwijk aangelegd in de
eeuwenoude polder. Had men bij de
werkzaamheden misschien iets meer
te weten kunnen komen over het
klooster?
Ook stadsarcheoloog Peter Bitter van
de gemeente Alkmaar heeft zich bezig
gehouden met de vraag waar het
klooster destijds heeft gestaan:
'Het klooster wordt aangegeven op
de kaart van Alkmaar en omgeving
van Jacob van Deventer uit ca. 1560,
maar als je goed kijkt naar de loop
van de Munnikenweg, dan zie je dat
die in de loop der tijd veranderd is.
Voor de bouw van de huizen aan
de Stellingmolen en Runmolen, is er
rond 1974 door amateurarcheologen
een proefsleuvenonderzoek gedaan
naar de funderingsresten van het
Karmelietenklooster: Er is toen niets
gevonden.'
In een brief uit 2001 beschrijft Tristan
Roggeveen, destijds gemeentelijk
projectleider, wat er in het volgende
jaar gebeurde:
Toen het plangebied in ca. 1975
van de Oudorperpolder-Noord
bouwrijp werd gemaakt, zijn we
bij het graven van de cunetten voor
de weg en parkeerplaatsen aan de
Stellingmolen gestoten op resten
van oude waterputten. De putten
waren opgebouwd vanuit een oud
wagenwiel. Van de vrijgegraven
putten zijn foto's gemaakt. Omdat
de woningen nog niet in de verkoop
zaten, is het microplan aangepast
en zijn de woningen nr. 7, 8, 9 en 10
niet van een voortuin voorzien. De
waterputten zijn ingemeten, afgedekt
met zand en daarna beveiligd met
een betonplaat. Op deze betonplaat
is vervolgens een eenvoudige
opgemetselde bloembak geplaatst.
Peter Bitter vat het zoeken naar de
I m t 1651
2. Uitsnede uit de kaart van Jacob van Deventer, ca. 1651. Midden onder het klooster van de Carmeliten (collectie Regionaal Archief Alkmaar)
Uitsnede
de
kaart
Jacob
Midden
onder
het
klooster
de
Carmeliten
(collectie
Regionaal Archief Alkmaar)
Deventer,
uit
van
van
ca.
sSSth" 10 KRONIEK VAN OUDORP 2017
Oudorp
