Al
STAATSBLAD
provinciale Gouverneur, voor de
diverse politieke en ambtelijke posten
in de gemeente. Zij kreeg niet het
recht om deze functionarissen zelf
te benoemen. Haar invloed groeide
al vóór de herkregen zelfstandigheid
van Oudorp. Namens de Gouverneur
verzocht de burgemeester van Broek
op Langedijk haar een voordracht in
te dienen voor de benoeming van
een bekwaam persoon tot Schout en
Secretaris.
Het benoemen van nieuwe
functionarissen
Al in 1814, gelijk na het besluit van de
Soevereine Vorst over het herstel van
de Heerlijkheidsrechten, begon het
spel om de functies in Oudorp.
Cornelis Bakker, Schout en
Secretaris van de gemeente, vreesde
dat de veranderingen die op komst
waren voor hem wel eens ernstige
gevolgen konden hebben. Hij verzocht
de Ambachtsvrouwe, mevrouw
Schumacher, zich in "haar goedgunstig
aandenken te mogen
recommanderen", zodat hij de
functies zou kunnen blijven
HET KONINGRIJK. DER NEDERLANDEN.
(Nc
34-> 'VET van iteri 'Jisten Augnktut» tliiÉ,
bepalende tiet eenvormig tielsrl rat* ma
len en gewigltn.
Wij W I L L E 51, hij nn gratis GODS, Kovtvo
EER Nf.EEIU,ANIlBN PlUNS VAN OBAMt-ftilMAtJ, GlUJOf-
Hr.RToG tan: Luxemburg, est. enz.,. buk.
uitoefenen. Hij besefte heel goed
dat hij een stevige concurrent had
aan Dirk Waiboer, die al in 1806 tot
schoolonderwijzer, voorzanger, koster
en doodgraver beroepen was en anno
1814 een gezien en gerespecteerd
man was in Oudorp. Dirk Waiboer zelf
handelde ook voortvarend en nam de
predikant van het dorp,
Ds. W Zimmerman, in de arm. De
dominee op zijn beurt wendde zich
tot de minderjarige zoon van mevrouw
Schumacher met het verzoek zijn
moeder gunstig te stemmen, opdat zij
Dirk Waiboer bij de Gouverneur zou
voordragen "tot Schout en Secretaris
onzer plaats".
Mede omdat eerst de afsplitsing van
Oudorp moest worden geregeld,
duurde het nog enige jaren voordat
de invulling van functies kon worden
bekrachtigd. Zoals al eerder is
aangegeven, ontving Waiboer zijn
officiële Koninklijke aanstelling tot
Schout en Secretaris pas in het
voorjaar van 1817. Nog in hetzelfde
jaar bleek dat een gemeente ook een
"ontvanger" diende te hebben. De
Raad besloot toen aan de Ambachts-
vrouwe te verzoeken de voordracht
tot één persoon,
namelijk Dirk
Waiboer, te
beperken.
Zodoende
verwierf Dirk ook
deze functie en
was hij het toon
beeld van stapel
ing van functies,
zoals men dat voor
1795 ook gewend
was.Waiboer had
zich in een
periode van 10
jaar opgewerkt tot
de belangrijkste en
invloedrijkste man
in Oudorp.
Het ambt van
plaatselijke school
meester was
intussen in
aanzien gestegen
en daardoor
aantrekkelijk voor
velen. Dat bleek
toen
Gedeputeerde
Staten op 12 maart
1818 besloten, dat
de ingezetenen
van de polder
Schermeer niet meer zouden mogen
worden betrokken bij de plaatselijke
lasten van gemeenten waarmee de
Schermer één geheel uitmaakte. Dit
was een voor Oudorp nadelig besluit
en Dirk Waiboer maakte plannen om
Oudorp te verlaten. Ogenblikkelijk zag
de Ontvanger van Broek op Langedijk
er zijn voordeel in en solliciteerde naar
de post van schoolmeester. Zijn plan
ging echter niet doordat Waiboer op
zijn besluit terugkwam en in Oudorp
bleef.
Het metrieke stelsel
In augustus 1816 werd in Nederland
een belangrijke wet aangenomen: de
wet bepalende het stelsel van maten
en gewichten. Koning Willem I besefte
de verstrekkende gevolgen van de wet,
die een einde moest maken aan de
vele gangbare eigen maten en
gewichten, die door verschillende
steden, landstreken en beroeps
groepen werden gehanteerd. Hij zag in
dat voor het slagen van de invoering
van het metrieke stelsel je hierin de
jeugd moest betrekken. Vanaf januari
1817 werd het lesgeven in het
metrieke stelsel, als onderdeel van de
rekenkunde, een echt vak op de lagere
scholen. Dat leidde tot het uitbrengen
van talrijke onderwijsboeken over dit
onderwerp. De wet trad pas in
werking in 1820, omdat men besefte
dat de bevolking de tijd zou
moeten hebben er aan te wennen en
voorbereidingen voor de invoering zou
moeten treffen. Na 1820 hanteerde het
Rijk boetes bij het alsnog
gebruiken van oude maten. De
problemen rondom het metrieke
stelsel waren echter groot. In de
praktijk was het in de scholen niet
mogelijk om de oude eenheden
volledig te negeren, omdat ze toch
buiten het schoolplein nog jarenlang
volop in gebruik bleven. Leerlingen
moesten ook de vele bestaande oude
maten kunnen omrekenen in de
nieuwe metrieke maten, en andersom.
Dat was een tamelijk ingewikkelde
rekenkunst, waarop bij onderwijzers
examens ook regelmatig kandidaten
zakten.
1820 was overigens ook het jaar dat
landelijk het verbod op lijfstraffen op
school werd ingevoerd. De tik op de
vingers, de draai om de oren en de
straf met de roe: het was niet langer
toegestaan. Men was echter in die
jaren van mening dat lijfstraffen heel
gewoon bij de opvoeding behoorden.
VA N
Albtti die tfeise zullen zien of hoofen leien, saJ«t doen te
wet cu
Ahoo Wij in overweging genomen hebben het Isoage li»,
lang dat cc in gelegen is, om aan de incunveuieiiteti verbon
den aan die veelvuldige :itt dfr K.ooingri|fe bestaande soorten
va» malen «11 gewiglet.een einde <e •■naken, door de iMte-
ming vail een eenvormig^stdsdi, Wijiits vris^kiHéiulc deelttt,
op allo de vetTigl)ogan en behoeften van (iet ilii:M(.»i:iiï[k vér-
keer toepasselijk, onderling ia torn noodzakelijk vil naauïvkua-
rig bepaald verband «Blaüj - -
ZOO IS TIET, dat tVij den flaad. Vom State geltonrd et»
IlU't gtmvtit over;eg der Staten-CrtiKnudhebbso gui-dtevon-
tl tui en verstaan, gelijk Wij goêdviiitiëii cu Verat **.i Uj deze:
Art t. Znotfi'i iif] nntstanilifc'iéden lj,:r sullen vciuovIovb,
en uiterlijk. mot den eersten Jartieirf iIDn, taffen 'I»
gelievle ul i gi strékt huid van bet Bijk, ïleï.élldti malen en go
vt igtun wnrdeu iïijjcvoifit.
Na du invnér'ni' n /,i I liet aati riernan 1 ge-
eoiloAU zijn ziu'i in. j'1Ml' j.-.U'{| i tvrgtwft te liniitwl
KRONIEK VAN OUDORP 2016 •yj
Stichting V
IlislorischN
Oudorp
