Een monumentale
Ai
SS?i J'!'»'
Aan het begin van de Herenweg staat
een monumentaal vrijstaand woonhuis
daterend uit 1888. Het pand vormt
samen met de kerk 'De Terp', het
oude raadhuis en de woningen aan de
Kerklaan een fraai ensemble rond het
schapenweitje.
Het zicht op deze klassieke woning is
aanzienlijk verbeterd na de sloop van
het zusterhuis bij de Verpleeghuis
Lauwershof ca 10 jaar terug. Daarvoor
stak dit gebouw ver boven het dak uit
als je aan de andere zijde van het
schapenweitje liep. Het is niet bekend
wie het huis heeft ontworpen en
gebouwd. Nu begint naast de woning
het pad over de Strandwal.
Opdrachtgever voor de bouw was
mogelijk de familie Buuren die de
boerderij aan de Westerstraat in bezit
had en omstreeks 1910 eigenaar was
van het pand (zie: A.G. Reus en PA.
van Wigcheren, Oudorp, zoals het was,
Alkmaar, 1973, p. 91). De woning is
destijds op het erf van de boerderij aan
de Westerstraat gebouwd, die toen in
het bezit van de familie Buuren was.
Een perfecte locatie om te gaan
'rentenieren'. Aanvankelijk bleef er nog
een broer van de Buuren's wonen op
de boerderij die daarna is overgegaan
naar de familie Langedijk.
Een dergelijk pand met een
symmetrische gevel en een centrale
ingang en meestal met verhoogde
middenpartij en schilddak wordt een
'rentenierswoning' genoemd. Het is
een in de tweede helft van de 19de
eeuw in Noord-Holland met name
op het platteland veel voorkomend
woningtype dat vaak gebouwd werd in
opdracht van renteniers
(gepensioneerden zouden we nu
zeggen). Bij Herenweg 2 is niet
gekozen voor een verhoogde
middenpartij maar voor een portiek
voor de voordeur en een decoratieve
dakkapel. Ook het L-vormige
grondplan wijkt af van de
gebruikelijke rechthoekige of
vierkante plattegrond. De uit circa
1900 daterende bijbehorende schuur
deed dienst als paardenstal en
kippenhok.
Het L-vormige schilddak is gedekt met
gesmoorde kruispannen. Kruispannen
zijn dakpannen die steensgewijze
verspringend gelegd worden. De drie
nokeinden worden bekroond door
een zinken piron met een vierkante
kern waarop een glooiend tentdakje
met een gegolfde sierrand rond de
uitkragende dakvoet en bovenop een
sierbolletje. Halverwege de nok boven
het rechter dakschild staat een
vierkante schoorsteen van rode
waalsteen. De dakkapel staat zoals
bij dit type woningen in de goot en
is voorzien van lage dubbele deuren
geflankeerd door gesneden wangen
met krulmotief. De dakkapel heeft een
flauw hellend zadeldakje met overstek
waarlangs windveren met profiellijst
verfraaid met een golfrand zijn
aangebracht. De buitengevels zijn
opgetrokken in rode machinale
waalsteen in halfsteens verband boven
een in kruisverband gemetselde plint.
Zoals gebruikelijk bij dit type
woningen is de voorgevel rijker
uitgevoerd dan de andere gevels. Dat
uit zich door snijvoegen en een
geprofileerde gootlijst, die opzij
geflankeerd wordt door gekruld
snijwerk. Op de gootlijst is (sinds
1988?) het jaartal 1888 aangebracht
in zwarte cijfers. De enigszins lagere
achter- en
zijgevels hebben op circa 3/5
gevelhoogte muurankers een
eenvoudige bakgoot rustend op
houten gootklossen.
De voorgevel (N) heeft een symme
trische opzet met links en rechts twee
T-vensters met getoogde bovendorpel
en in het midden een ondiepe portiek
waarin een vernieuwde deur onder
een door twee diefijzers beveiligd
bovenlicht met eveneens een
getoogde bovendorpel (de tegelvloer
in de portiek is vernieuwd). De luiken
(bovenin uitgevoerd als persiennes)
waren verwijderd, maar zijn
inmiddels weer in ere hersteld.
De luiken hangen aan één zijde van de
ramen en zijn door extra
scharnieren dubbel gevouwen.
Daardoor blijft de muurdam tussen de
twee ramen zichtbaar
B mmmmmmm
Herenweg 2 en de achterzijde van de oude boerderij aan de Westerstraat (ca. 1965). y
32 KRONIEK VAN OUDORP 2015