De Franse tijd Ai De overheid en het onderwijs Tot 1795 waren de gewesten (provincies) van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden zo zelfstandig, dat er geen gecentraliseerd onderwijsbeleid was. Elk gewest deed het op zijn eigen manier. Na de Bataafse eenwording kwam er één regering en werd onderwijs een van de landelijke kernpunten. De Staatsregeling van 1798 kende al een bepaling over het bevorderen van 'verlichting en 'beschaving'. De Schoolwet van Van der Palm bracht vanaf 1801 het onderwijs in Nederland binnen de invloedssfeer van het landsbestuur. Naar beginselen van de Verlichting werd klassikaal onderwijs onder toezicht van schoolopzieners de norm. De opvoeding naar christelijke deugden was als tweede doelstelling op den duur niet houdbaar. Ook werd de bevordering van geschikte inrichtingen voor wetenschappen en opvoeding" opgenomen in de Staatsregeling. Onder de Bataafse Republiek was het politieke klimaat in Nederland nog niet stabiel. Verschillende - overigens bloedeloze - staatsgrepen vonden plaats en meerdere keren werd Het Franse bewind heeft grote gevolgen gehad. Als we ons beperken tot de positieve invloeden, dan zijn dat geweest de invoering van het Wetboek van Strafrecht (de z.g. Code Napoleon) en van het metrieke stelsel, waardoor een einde kwam aan de gewestelijke verscheidenheid van maten en gewichten. Dit stelsel werd zodanig belangrijk gevonden dat de schoolkinderen daar les in kregen. In latere jaren schreven de schout en de burgemeester van Oudorp herhaaldelijk in het gemeentelijk jaarverslag dat "Men bij voortduring onderwijs geeft in het Metrieke Stelsel". Tijdens het bewind van Lodewijk Napoleon werd ook de nieuwe, en tamelijk verregaande, wet op het lager onderwijs van kracht. Volgens deze wet moest het onderwijs zodanig ingericht worden dat "onder het aanleren van gepaste en nuttige kundigheden, de verstandelijke vermogens der kinderen ontwikkeld worden en zij zelf worden opgeleid tot alle maatschappelijke en christelijke deugden". De onderwijzers moesten een nieuwe manier van een nieuwe grondwet ingediend. Ook de financiële positie van het land was wankel, de staatsschuld liep sterk op. Keizer Napoleon hield deze ontwikkelingen in zijn vazalstaat scherp in de gaten en in 1806 greep hij in. De Bataafse Republiek werd opgeheven en hij stelde zijn broer, Lodewijk Napoleon, aan als koning van de Nederlanden. Schoolmeester Dirk Waiboer In 1806, om precies te zijn op 21 augustus, werd in Oudorp Dirk Waiboer aangesteld als schoolmeester, voorzanger, koster en doodgraver. Het was de start voor een lange en glanzende carrière in ons dorp, omdat hij opklom tot schout en later tot burgemeester van Oudorp. Hij zou tot 28 februari 1827 zijn ambt als schoolmeester uitoefenen. In dat jaar moest hij daar afscheid van nemen, omdat die functie niet langer verenigbaar was met zijn andere werkzaamheden. In een volgende kroniek komen wij zeker terug op deze markante figuur. t Lodewijk Napoleon Koning Willem 1 A 30 KRONIEK VAN OUDORP 2015

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Kroniek van Oudorp | 2015 | | pagina 30