hij de mogelijkheid kreeg.
Zijn dagelijkse rondje door Oudorp en
vooral de Molenkade was voor hem en
vele Oudorpers een vast gegeven. Zijn
groeiende belangstelling voor het doen
en laten van gewone boerenmensen
resulteerde zo in taferelen vol
volksfeesten en kleurige
klederdrachten, waarin vrolijke
karakters eten, drinken, dansen en
springen. Als bewonderaar van Pieter
Breugel de Oude ("Boerenbreugel"
trad hij hiermee als vanzelfsprekend in
diens voetsporen.
Jaap Oudes liet zich ook graag
inspireren door de kunstenaars uit
zijn eigen tijd. Hij zag vooral in de
Joods-Russische kunstenaar Marc
Chagall (1887 - 1985 een echte
zielsverwant. Deze koos, net als Jaap,
vaak het platteland van zijn
kinderjaren als thema. Jaap "leende"
van hem de "over-all- compositie",
waarmee hij figuren en voorwerpen
over het hele beeldvlak door de lucht
laat tuimelen. En net als Chagall nam
Jaap Oudes de vrijheid om zijn figuren
te vervormen en weer te geven in
onnatuurlijke kleuren.
Jaap Oudes leefde in roerige tijden.
Eerst waren er de karige crisisjaren
die werden gevolgd door de tweede
wereldoorlog. Daarna kwamen de
naoorlogse jaren van verzuiling en de
turbulente zestiger jaren. Het leek
allemaal aan Jaap voorbij te gaan.
Hoewel hij niet blind was voor
maatschappelijke ontwikkelingen liet
hij zich nooit meeslepen door
politieke, sociale of filosofische
bewegingen.
Jaap Oudes vond, zoals hierboven
gezegd, vooral zijn vermaak in het
observeren van het dagelijkse leven
op het platteland. Dit is nu helaas
overal, ook in Oudorp, grotendeels
verdwenen. Maar door Jaaps aandeel
blijft de herinnering hieraan voor altijd
levend.
In het werk van Jaap Oudes vinden we
ook heel veel historische
informatie. We zien er niet alleen
stads- en dorpsgezichten zoals ze eens
waren, maar ook reeds lang afgebroken
of onherkenbaar veranderde
boerderijen, molens en andere
markante gebouwen. Daarbij laat Jaap
Oudes personen en gebeurtenissen
uit het verleden voor ons herleven,
gekruid met details uit lokale mythen
en legenden.
Jaap Oudes leefde in zijn eigen ideale
pastorale droomwereld waarin hij de
werkelijkheid op bijna
bovennatuurlijke wijze aan ons
presenteert. Zo kreeg hij als
"folkloristisch surrealist" zijn eigen
plek in de geschiedenis van onze
nationale schilderkunst.
Jaap overleed op 24 januari 1998, na
een kort verblijf in het Medisch
Centrum Alkmaar.
Hij ligt begraven bij het witte
kerkje "De Terp", aan het begin van de
Herenweg. Dit kerkje, een monument
dat sinds kort niet meer in gebruik is,
krijgt helaas een andere bestemming.
Hopelijk wordt het in combinatie met
het graf van Jaap Oudes blijvend een
plek van herinnering. Want Oudorp
verloor met het overlijden van Jaap
Oudes niet alleen een belangrijk
kunstenaar, maar vooral ook een
bijzonder mens.
Chiene Vos Jan Oud
Jaap Oudes 1926-1998
20 KRONIEK VAN OUDORP 2015