hij de mogelijkheid kreeg. Zijn dagelijkse rondje door Oudorp en vooral de Molenkade was voor hem en vele Oudorpers een vast gegeven. Zijn groeiende belangstelling voor het doen en laten van gewone boerenmensen resulteerde zo in taferelen vol volksfeesten en kleurige klederdrachten, waarin vrolijke karakters eten, drinken, dansen en springen. Als bewonderaar van Pieter Breugel de Oude ("Boerenbreugel" trad hij hiermee als vanzelfsprekend in diens voetsporen. Jaap Oudes liet zich ook graag inspireren door de kunstenaars uit zijn eigen tijd. Hij zag vooral in de Joods-Russische kunstenaar Marc Chagall (1887 - 1985 een echte zielsverwant. Deze koos, net als Jaap, vaak het platteland van zijn kinderjaren als thema. Jaap "leende" van hem de "over-all- compositie", waarmee hij figuren en voorwerpen over het hele beeldvlak door de lucht laat tuimelen. En net als Chagall nam Jaap Oudes de vrijheid om zijn figuren te vervormen en weer te geven in onnatuurlijke kleuren. Jaap Oudes leefde in roerige tijden. Eerst waren er de karige crisisjaren die werden gevolgd door de tweede wereldoorlog. Daarna kwamen de naoorlogse jaren van verzuiling en de turbulente zestiger jaren. Het leek allemaal aan Jaap voorbij te gaan. Hoewel hij niet blind was voor maatschappelijke ontwikkelingen liet hij zich nooit meeslepen door politieke, sociale of filosofische bewegingen. Jaap Oudes vond, zoals hierboven gezegd, vooral zijn vermaak in het observeren van het dagelijkse leven op het platteland. Dit is nu helaas overal, ook in Oudorp, grotendeels verdwenen. Maar door Jaaps aandeel blijft de herinnering hieraan voor altijd levend. In het werk van Jaap Oudes vinden we ook heel veel historische informatie. We zien er niet alleen stads- en dorpsgezichten zoals ze eens waren, maar ook reeds lang afgebroken of onherkenbaar veranderde boerderijen, molens en andere markante gebouwen. Daarbij laat Jaap Oudes personen en gebeurtenissen uit het verleden voor ons herleven, gekruid met details uit lokale mythen en legenden. Jaap Oudes leefde in zijn eigen ideale pastorale droomwereld waarin hij de werkelijkheid op bijna bovennatuurlijke wijze aan ons presenteert. Zo kreeg hij als "folkloristisch surrealist" zijn eigen plek in de geschiedenis van onze nationale schilderkunst. Jaap overleed op 24 januari 1998, na een kort verblijf in het Medisch Centrum Alkmaar. Hij ligt begraven bij het witte kerkje "De Terp", aan het begin van de Herenweg. Dit kerkje, een monument dat sinds kort niet meer in gebruik is, krijgt helaas een andere bestemming. Hopelijk wordt het in combinatie met het graf van Jaap Oudes blijvend een plek van herinnering. Want Oudorp verloor met het overlijden van Jaap Oudes niet alleen een belangrijk kunstenaar, maar vooral ook een bijzonder mens. Chiene Vos Jan Oud Jaap Oudes 1926-1998 20 KRONIEK VAN OUDORP 2015

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Kroniek van Oudorp | 2015 | | pagina 20