De kerkschuit van Oudorp en Oterleek
(aantekeningen uit het Regionaal
archief Alkmaar en bevindingen van
Frits Hoeksema, huidige bewoner van
de woning van de eerste predikant
van Oudorp aan het Verdronkenoord
in Alkmaar. Aangevuld met de
feitenkennis van nu)
Op 28 maart 1608, dus ruim 400 jaar
geleden verkocht de eerste predikant
van Oudorp, Aris Volkertsz, zijn huis
aan het Verdronkenoord om zich in
Oudorp te vestigen.
Deze eerste predikant werd
beroepen door Simon van Veen, de
baljuw van het Geestmerambacht die
in februari 1573 door prins Willem van
Oranje was aangesteld. Op deze wijze
kwam een keerpunt in de sinds 1579
heersende calvinistische theocratie in
Holland en Zeeland.
In deze gewesten was Aris Volkertsz
de allereerste 'remonstrant' die, door
steun van de Staten, niet door de
heersende kerk kon worden afgezet.
Zijn beroeping betekende dat Oudorp
wereldwijd als de bakermat en Aris
Volkertsz wereldwijd als de praktische
grondlegger van de godsdienstvrijheid
kan worden aangemerkt.
Op 30 april 1645 besloot de eerste
kerkenraad van Oudorp om voortaan
alle Acta in het kerkeboek aan te
tekenen. Er bestond toen al een college
van kerkmeesters, dat in 1584 door
schout en schepenen van Oudorp was
gereglementeerd (inv.95).
Verder ontving de kerk inkomsten uit
de kerkelanden.
Over het hervormd gemeenteleven
vinden we echter niets vóór 1608.
Toen werd voor het. eerst melding
gemaakt van een predikant van
Oudorp en Oterleek; Arisz Volkertsz,
die weigerde de catechismus te
ondertekenen.
Zijn opvolger Petrus Aemilius liet zich
ook niet onbetuigd in de kerkelijke
troebelen van zijn tijd. Sinds het begin
van de reformatie was de hervormde
gemeente van Oudorp gecombineerd
met die van Oterleek.
Blijkens de notulen van 31 januari
1655 was er toen sprake van dat
Oterleek bij Noordschermer zou
komen of zelfstandig zou worden. Dat
is toen in een vergadering van oude en
nieuwe ouderlingen en diakenen met
A De kerk van Oudorp rond 1700
A De kerk van Oterleek rond 1700
20 KRONIEK VAN OUDORP JUNI 2014
