DE OUDORPERPOLDER ALS WATERSCHAP
Al
Voor het graven van de (nieuwe)
Hoornsevaart (ca 1625-1630) maakte
het gebied van Oudorp deel uit van de
grote polder Geestmerambacht welke
werd bemalen door een serie molens
aan de Oosterdijk van de
Heerhugowaard. Bemaling van het
Oudorpse gebied was vooral nodig
voor de landerijen rond het dorp want
het dorp zelf lag op een strandwal.
Deze situatie veranderde door het
graven van de 'Nieuwe vaart', later
Hoornsevaart genoemd.Aanleiding
voor het graven van het kanaal was
de drooglegging van Heerhugowaard.
Regenten in Alkmaar steunden
financieel de plannen voor
drooglegging, indien er een recht
streekse verbinding van het boezem
water van de Heerhugowaard zou
komen naar Alkmaar Er werd daartoe
een overeenkomst gesloten in 1624.
Het akkoord bepaalde o.a. dat er
een vaart gegraven werd vanuit de
ringvaart naar de stad. Hierdoor zou
de bereikbaarheid van de Alkmaarse
markten verbeteren. Deze vaart liep
vanuit de zuid-west hoek van de
Heerhugowaard (in 1630 droog
gelegd) boven Oudorp langs naar
Alkmaar. Op het punt waar het kanaal
de Rekerdijk (Westfriese Omringdijk)
en het water van de Rekere kruiste
kwam een schutsluis. Naast deze
sluis werd een driedubbele overtoom
gebouwd ten behoeve van de boeren
en tuinders uit de Langedijk om over
de Rekerdijk op het water niveau van
de Rekere te komen. Het gebruik van
de dubbele raderen, handspaken of
wielen waarmee de scheepjes over
het dijklichaam getakeld werden is
nog terug te vinden in de naam van de
kade of buurtschap langs het water (de
Zeswielen).
Door de aanleg van dit kanaal werd
Oudorp echter afgesloten van de
directe bemaling van de molens van de
Geestmer-
ambacht. De
ingelanden
namen geen
genoegen
met een
duiker en in
1632 werd
overeenge
komen dat
het gebied
van Oudorp
door een
aparte molen
bemalen zou
worden. De
molen kwam
vlak bij de
Halvemaans-
brug te staan
Pas in 1855
kwam er ook
bemaling aan de oostzijde van Oudorp.
De Oudorperpolder werd dus niet
bemalen door de vier molens die nu
nog langs de Hoornsevaart
staan. Dit zijn 4 van de 6 strijkmolens
die daar zorgden dat het water uit
de Geestmerambacht of Raakmaats-
boezem in de hogere Schermerboezem
kwam. Deze molens maakten deel
uit van een stelsel van 14 molens om
het water tussen de twee verschillen
de boezempeilen te reguleren. Deze
molens hebben dienst gedaan tot 1940.
Sttctnv
«"W 18 KRONIEK VAN OUDORP JUNI 2014
(titelfoto) Foto van de Zes Wielen, ca. 1930, toen er nog een schutsluis in de Hoornse Vaart lag vanwege het
peilverschil tussen de twee boezemsystemen. Bij de verbreding van de Hoornse Vaart in 1940 werd de her
berg op de voorgrond gesloopt.
"Kaart van
^het gebied
van Oudorp
^?bij Alkmaar
in 1950. Op
de kaart is
dat er 2
elektrische
gemalen zijn.
De polder
is nog
onbebouwd,
alleen de
wijk
nest bij Alk
maar is er al.
De Nieuwe
Scher-
merweg
m* doorkruist
de Polder.
De boezems
zijn op
één niveau
na het
kanaliseren
van de
verbinding
Omval-Kol-
horn.
