Meerkleurig glas in lood vHerenweg 178' Voorgevel 'Herenweg 178' onder ogen kreeg. Een belangrijke rol binnen de Amsterdamse School speelde het maandblad Wendingen. Het ontstond in januari 1918 op initiatief van enkele leden van het genootschap Architectura et Amicitia, een vereniging van architecten, beeldend kunstenaars en bouwkundigen. Zij wilden meer aandacht besteden aan de, volgens hen, verwaarloosde esthetische aspecten van de architectuur. Net als de Jugenstil beperkte ook de Amsterdamse School zich niet tot gebouwen, ook bijvoorbeeld straatmeubilair en meubels in deze stijl werden veelvuldig toegepast. De grootste concentratie van Amsterdamse School-gebouwen vindt men, zoals te verwachten is, in Amsterdam. Zeer bekend zijn het Plan Zuid naar ontwerp van Berlage, het Olympisch Stadion (naast Plan Zuid) van Jan Wils, het Scheepvaarthuis van Jan van der Mey en de woningbouw in de Spaarndammerbuurt van Michel de Klerk. Ook zijn veel schoolgebouw en, een aantal gereformeerde kerken en veel Amsterdamse bruggen in deze stijl gebouwd. Overigens, de hierboven genoemde Jan Wils is in Alkmaar geboren en getogen. Toen hij naam had gemaakt als architect heeft het Alkmaarse gemeentebestuur hem in 1929 uitgenodigd het gemeentelijke sportpark in Alkmaar te ontwerpen. Van zijn hand is dus het voor die tijd nogal gedurfde ontwerp van de hoofdtribune van de drafbaan. De woning aan de Herenweg 178 heeft een aantal kenmerken dat het huis tot een karakteristiek pand maakt. Allereerst valt op dat het huis hoger ligt dan het maaiveld. Daar naast heeft het drie uitbouwen, een erker aan de voorzijde, een ondiepe serre aan de rechter zijkant en een uitbouw aan de achterkant. Geheel in de stijl van de Amsterdamse School is bijzondere aandacht gegeven aan het metselwerk van baksteen. Het huis heeft een trasraam van gesinterde rode machinale waalsteen, die aan de voorgevel is gemetseld in kruisverband en met een platvolle voeg. Metselschema in kruisverband Een trasraam is een waterdichte laag metselwerk in muren, bedoeld om optrekkend vocht tegen te gaan. Vroeger metselde men zo'n laag met een waterdichte mortel van tras en zand. Tegenwoordig gebruikt men een speciaal daarvoor bedoelde cementsoort. De stenen zijn keihard en meestal donker gekleurd. Op het trasraam komt, om het hele huis, een rollaag en daarboven heeft men, behalve in de achtergevel, gesinterde oranjerode machinale strengperssteen met snijvoeg toegepast. Deze heeft men gemetseld in halfsteensverband. Boven de vensters bevindt zich ook een rollaag, ditmaal staande gemetseld. De uitvoering van de lekdorpels onder de ramen is ook bijzonder. Bij de vensters in de uitbouw heeft men houten lekdorpels toegepast, terwijl de overige vensters als lekdorpel een sterk uitkragende en afwaterende rij bakstenen "op hun plat" hebben. Een fraai aspect van de woning is ook het gebruik van meerkleurig glas in lood in alle bovenlichten van de voor- en zijgevels. Deze ramen hebben een getrapt motief van gele, rode en blauwe rechthoeken van kathedraalglas, en aan beide kanten van de rode middenas ook paarse driehoekjes. Bijzonder en, zeker van binnen uit, heel mooi! Martin van Hooff h 46 KRONIEK VAN OUDORP JUNI 2013 islI! Bronnen: Familie Smit en familie Bruijn en de Afdeling Monumentenzorg, gemeente Alkmaar Metsel A kruisverband

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Kroniek van Oudorp | 2013 | | pagina 46