sPS Oorlogswacht bij Welgelegen IP f t I ■mI GtT^ W^2 Sff jig V" W.f f v i T-. ZÏE*?- fJkr r/sr v i c#« f v- -TTT* Ten tijde van de mobilisatie, die voorafging aan de inval van de Duitsers in Nederland op 10 mei 1940, was het 5e Depotbataljon gelegerd in Alkmaar. Dit Depotbataljon, ongeveer 700 manschappen groot, bestond uit meerdere compagnieën. Elke compagnie kende vier secties, tenminste als zij volledig waren bemand. De soldaten waren ondergebracht in een groot aantal gebouwen, waaronder veel scholen. De taak van dit legeronderdeel was vooral het in stand houden van depots, de bewaking er van, en het opleiden van rekruten. Maar bij oorlogsdreiging werd uiteraard iedereen ingezet om binnenvallende vijanden op te sporen, tegen te houden of te "vernietigen". Het bataljon maakte deel uit van de groep Alkmaar van het zogenaamde "West Front Vesting Holland". Ook de groepen van steden Haarlem en Leiden behoorden hier toe. In de stijgende spanning van de meidagen voerde de Commandant West Front Holland, de kolonel dr. GJ. de Groot, de "graad van strijdvaardigheid" op. Hij gaf op 8 mei bevel tot "verscherpte bewaking binnenland". Daardoor werden onderdelen van het 5 e Depotbataljon geconsigneerd en mochten alleen vlak bij de legeringsplaats oefenen, zodanig dat zij binnen een kwartier weer konden afmarcheren. De officieren en onderofficieren, die aparte huisvesting hadden, dienden vanaf die dag bij hun troepen "te legeren" en de mogelijkheid tot snelle verplaatsing van het 5e Depot, 4e Compagnie Bewakingstroepen, per autobus, moest onmiddellijk worden voorbereid. Deze compagnie werd vervolgens in de dagen er na er op uit gestuurd om de kust te bewaken en op verschillende plaatsen naar Duitse parachutisten en troepen te zoeken. Andere onderdelen van het 5 e Depotbataljon bleven in of dichter bij de stad. Zij werden ingezet om personen op te pakken die werden verdacht van collaboratie en om huiszoekingen te doen. Weer anderen kregen opdracht de toegangswegen naar Alkmaar te bewaken, en eventuele vijandige troepen te stoppen. Vooral was men bevreesd dat de vijand via de Afsluitdijk een doorbraak zou forceren, of met rubberboten wilden proberen het IJsselmeer over te steken om op de Noord-Hollandse kust te landen. Oudorp Ook het kruispunt vlak ten noorden van de Halvemaansbrug in Oudorp werd aangemerkt als een te verdedigen object. Dat is niet verwonderlijk, omdat het eeuwenlang een belangrijk knooppunt is geweest in het regionale wegennet. De reserve kapitein G. Dorré, commandant van de 2e Compagnie van het 5e Depotbataljon, kreeg op zondagavond 12 mei om 18.45 uur van zijn bataljonscommandant de opdracht zo spoedig mogelijk stelling te nemen bij Welgelegen, op de weg Oudorp-Sint Pancras. Hoogstwaarschijnlijk is Welgelegen een boerderij geweest, maar het is niet duidelijk welke boerderij deze naam droeg. De meningen verschillen daarover. Deze boerderij lag in ieder geval ten noorden van de Hoornse Vaart, waarschijnlijk aan de westkant van de Herenweg. De opdracht aan de kapitein luidde: "Het kruispunt van wegen bij "Welgelegen" bezetten en tot het uiterste verdedigen. Eventuele terugtochtsweg richting Oudorp, daarna in westelijke richting naar Alkmaar. Versperring aanbrengen ca. 300 meter vóór Welgelegen, in noordelijke richting". Ogenblikkelijk kwam de kapitein in actie en binnen een uur waren de manschappen gereed om te vertrekken. Voor het vervoer van de mannen en de uitrusting waren twee autobussen beschikbaar. Dorré 's compagnie bestond in die tijd uit buitengewoon dienstplichtigen, die pas op 1 april 1940 onder de wapenen waren gekomen. Zijn groep werd voor de gelegenheid versterkt met 1 zware mitrailleur met bediening, afkomstig van de 6e compagnie, en drie lichte mitrailleurs M.20. van zijn eigen compagnie In totaal kon hij over 135 man beschikken. De Lewis M.20, (zie demonstratie foto). is een lichte mitrailleur die is ontworpen door de Amerikaanse kolonel Lewis (1858-1931). Het wapen was vanaf 1920 tot 1940 (en bij de Duitse bezetter van 1940 tot 1945) in Nederland in gebruik. Het getal achter de 'M' verwijst, net als alle andere wapens van de Koninklijke Landmacht, naar het jaar van invoering. Aangekomen op de bestemming om 20.30 uur, ging men direct over tot het inrichten van de stellingen. De versperring werd opgericht met ter plaatse beschikbaar materiaal, waaronder de twee autobussen! En om h 28 KRONIEK VAN OUDORP JUNI 2013 Stichting Oudorp

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Kroniek van Oudorp | 2013 | | pagina 28